ارزیابی پایداری عملکرد دانه لاین های امید بخش جو آبی (.Hordeum vulgare L) در شرایط اقلیم معتدل ایران با استفاده از روش GGE بای پلات

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 25، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRO-25-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 76
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی براتی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

حمید رضا نیکخواه چمن آباد

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Razavi Khorasan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran

الیاس آرزمجو

Field and Horticultural Crops Science Research Department, South Khorasan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Birjand, Iran

سید علی طباطبائی

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran

مهرداد محلوجی

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Isfahan, Iran

مجید طاهریان

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Razavi Khorsan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kashmar, Iran

سیروس طهماسبی

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran

فضل اله حسنی

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran

منوچهر طاهری مازندرانی

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Tehran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Varamin, Iran

چکیده

هدف از این تحقیق ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه لاین های امیدبخش جو آبی جهت انتخاب لاین­های پرمحصول و پایدار برای مناطق معتدل ایران بود. برای این منظور ۱۹ لاین امید بخش جو همراه با رقم بهرخ (شاهد) در هشت ایستگاه تحقیقاتی کرج، ورامین، نیشابور، مشهد، بیرجند، یزد، اصفهان و شیراز (زرقان) به مدت دو سال (۱۴۰۰-۱۳۹۹ و ۱۴۰۱-۱۴۰۰) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرهای ساده مکان و ژنوتیپ و برهمکنش دوگانه سال و مکان، برهمکنش سه گانه ژنوتیپ و سال و مکان معنی­دار بودند. به­منظور ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ­های مورد مطالعه، از تجزیه گرافیکی GGEبای­پلات به سه روش داده­های سال اول، داده­های سال دوم و میانگین داده های دو سال استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه GGE بای­پلات نشان داد که در سال اول آزمایش دو مولفه اصلی اول و دوم به ترتیب ۹/۳۲ و ۳/۲۵ درصد، در سال دوم به ترتیب ۹/۲۸ و ۶/۲۴ درصد و در میانگین دو سال به ترتیب ۰۲/۳۱ و ۰۲/۱۹ درصد از تغییرات کل داده­ها را توجیه کردند. ژنوتیپ­های ۳، ۴، ۱۱، ۱۳ و ۱۲ (به ترتیب با ۶۶۷۳ و ۶۶۶۳ و ۶۴۱۲ و ۶۳۴۰ و ۶۲۴۹ کیلوگرم در هکتار) بالاترین عملکرد دانه را داشتند. در سال اول آزمایش، ژنوتیپ­های ۳، ۴ و ۱۱، در سال دوم ژنوتیپ­های ۱۲ و ۴ و در میانگین دو سال ژنوتیپ­های ۳ و ۴ نزدیک ترین ژنوتیپ­ها به ژنوتیپ مطلوب شناخته شدند. براساس نتایج این تحقیق، ژنوتیپ­های ۳ و ۴ به عنوان ژنوتیپ­های دارای عملکرد بالا و پایدار برای کشت در مناطق معتدل و یا استفاده در برنامه­های به نژادی جو آبی ایران شناخته ­شدند. در بین هشت محیط مورد مطالعه، ایستگاه کرج از توانایی بیشتری در جداسازی و تمایز بین ژنوتیپ ها و نماینده بودن سایر محیط­ها برخوردار بود و به عنوان مکان آزمایش مناسب برای گزینش ژنوتیپ­های برتر شناخته شد.

کلیدواژه ها

Genotype × environment Interactions, Irrigated barley, Multi-environment trials and Temperate regions, آزمایش های چند مکانی, مناطق معتدل, برهمکنش ژنوتیپ و محیط و جو آبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.