مقایسه اثربخشی درمان شناختی و رفتاری مبتنی بر خستگی و خوددلسوزی شناختی بر ابعاد خستگی و خودانتقادی بیماران مولتیپل اسکلروزیس

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه روانشناسی سلامت، دوره: 11، شماره: 44
  • کد COI اختصاصی: JR_HPJ-11-44_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 85
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سحر باقری

دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

محمد حاتمی

دانشیار، گروه روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

حسن رضایی جمالویی

استادیار، گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

مسلم عباسی

استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران

چکیده

مقدمه: نظر به مزمن و طولانی بودن بیماری مولتیپل اسکلروزیس و اهمیت شاخص خودانتقادی و خستگی در این بیماران، لزوم توجه به کاربرد درمان­های شناختی رفتاری و نسل سوم آن در این بیماران مغفول مانده است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی و رفتاری مبتنی بر خستگی و درمان خوددلسوزی شناختی بر ابعاد خستگی و خودانتقادی بیماران مولتیپل اسکلروزیس انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش­آزمون - پس آزمون و پیگیری (۲ ماهه) بود. آزمودنی­ها با دامنه سنی ۴۰-۲۰ سال و با مقیاس ناتوانی جسمانی (EDSS) یک تا ۵/۵ و هدفمندانه و داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی به گروه­های آزمایشی و گواه تقسیم شدند. هر دو گروه در مرحله پیش­آزمون - پس­آزمون و پیگیری ۲ ماهه به پرسشنامه­های خستگی فیسک (۱۹۹۴) و خودانتقادی تامسون و ظروف (۲۰۰۴) پاسخ دادند. داده­های جمع­آوری شده با استفاده تحلیل کوواریانس مختلط با اندازه­گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس مختلط با اندازه­گیری مکرر نشان داد که درمان شناختی و رفتاری مبتنی بر خستگی و خوددلسوزی شناختی بر ابعاد خستگی و خودانتقادی بیماران مولتیپل اسکلروزیس اثربخش هستند. همچنین اثرات مداخله پس از ۲ ماه پیگیری بر روی کاهش نمرات خستگی و خودانتقادی حفظ شد. نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش می توان از آموزش شناختی رفتاری مبتنی بر خستگی و خوددلسوزی شناختی در کنار مداخلات دارویی برای کاهش خستگی و خودانتقادی بیماران مولتیپل اسکلروزیس در مراکز درمانی استفاده نمود.

کلیدواژه ها

خودانتقادی, خستگی, آموزش شناختی - رفتاری مبتنی بر خستگی, خوددلسوزی شناختی, مولتیپل اسکلروزیس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.