آنالیز روند تغییر اقلیم با استفاده از شاخص های حدی داده های بلند مدت بارش و دما در جنوب شرق ایران ‎

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 11، شماره: 44
  • کد COI اختصاصی: JR_JZPM-11-44_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید حسن علوی نیا

استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

مهدی زارعی

استادیار مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و مطالعات اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

چکیده

کاربرد نمایه­های اقلیمی معرفی­­شده توسط تیم متخصصین شناسایی تغییر اقلیم و نمایه­ها یکی از پرکاربردترین شیوه­های تشخیص تغییر اقلیم می باشد. در این پژوهش به­منظور تشخیص وقوع یا عدم وقوع تغییر اقلیم از داده­های روزانه دما و بارش ایستگاههای سینوپتیک زابل، زاهدان و ایرانشهر طی دوره آماری ۲۰۱۵-۱۹۶۶ استفاده شد. بدین منظور ۸ شاخص اقلیمی مرتبط با بارش و ۲ شاخص مربوط به دما استفاده و آزمون من-کندال نیز برای تعیین روند و روش تخمین­گر شیب سن برای تعیین بزرگی روند بکار گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از روند افزایشی غیر معنی­دار در میزان بیشینه دمای بیشینه روزانه در ماه و میزان کمینه دمای کمینه روزانه در ماه می باشد. نمایه­های مربوط به بارش نیز در سرتاسر استان کاهشی و بدون روند می باشند. هم چنین، نمایه روزهای خشک متوالی در ایستگاه ایرانشهر کاهشی و بدون روند اما در دو ایستگاه دیگر افزایشی و بدون روند می باشد. افزون بر این نیز نمایه روزهای مرطوب متوالی در ایستگاه ایرانشهر دارای روند کاهشی معنی­دار و در زابل و زاهدان کاهشی غیر معنی­دار می باشد. نمایه­های بیشینه بارش یک روزه و پنج روزه نیز کاهشی می باشند که در مورد بیشینه بارش پنج روزه در ایستگاه زاهدان هیچ­گونه روندی مشاهده نمی شود. به­طورکلی می­توان بیان کرد که شاخص­های اقلیمی مربوط به دما و بارش در منطقه مطالعاتی به ترتیب رو به افزایش و کاهش می باشد. درمجموع با توجه به نبود روند معنی­دار در اکثریت قریب به اتفاق شاخص­ها می­توان نتیجه گرفت که تغییرات و نوسانات رخ­داده در منطقه مطالعاتی ارتباطی با پدیده تغییر اقلیم ندارد، هرچند که پی بردن به این تغییرات می­تواند کمک بسیار شایانی به تصمیم­گیری مدیران و برنامه­ریزان شهری و منطقه­ای، به خصوص در رابطه با امور مرتبط با توسعه کلان­شهرها و کشاورزی و غیره کند.

کلیدواژه ها

تغییر اقلیم, شاخص های اقلیمی, من-کندال, روند, جنوب شرق ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.