مسعود قانعی فرد - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران.
علیرضا استعلاجی - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران.
مجید کریم پور ریحان - دانشیار مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، دانشگاه تهران، ایران.

پدیده خزش شهری مشکلات و تغییراتی را در حریم سکونتگاه های کلان شهری و حوزه نفوذی آن ایجاد می کند. یکی از مهم ترین مشکلات این پدیده تغییر کاربری اراضی می باشد که برنامه ریزان و طراحان بخش توسعه از آن به عنوان ابزار مهم در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و محلی استفاده می کنند؛ لذا بررسی تاثیرات این رخداد از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله تاثیرات عوامل خزش شهری بر سکونتگاه های کلان شهر تهران (شهرستان اسلامشهر) مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر حجم نمونه ۵۰ نفر و ضریب پایایی به دست آمده ۷۳/۰ می باشد که نشان دهنده پایایی قابل قبول است. روایی تحقیق نیز از طریق پنلی از متخصصان و کارشناسان روستایی و شهری و شهرسازی مورد تایید قرار گرفته است. در بعد کالبدی افزایش ارزش اقتصادی زمین و افزایش راه های مواصلاتی بیشترین تاثیرات و ارتقاء سطح امکانات حمل و نقل شهرها و روستاها در این زمینه تاثیراتی نداشته است در بعد اقتصادی و اجتماعی بهبود رفاه اقتصادی و ضعف ها و ارزش های اجتماعی ساکنین بیشترین تاثیرات و در بعد مدیریتی تغییر در مکانیسم و فرآیندهای مدیریتی و معضلات و مشکلات دهیاری ها بیشترین تاثیر را بر خزش شهری داشته اند. در راستای وجود رابطه یا عدم وجود رابطه میان هر یک از متغیرهای موجود از نرم افزار لیسرر و مدل آزمون AGFI و دستور بینومال تست و آزمون نسبت ها استفاده می نماییم. با توجه به نتایج سطح معناداری sig در همه متغیرها که کوچک تر از ضریب آلفا یعنی ۰۵/۰ شده است نتیجه می شود که عوامل محیطی-کالبدی، اقتصادی-اجتماعی و عوامل مدیریتی از اصلی ترین مولفه های تاثیرگذار بر خزش شهری شهرستان اسلامشهر می باشند.

خزش شهری, کلان شهر تهران, شهرستان اسلامشهر