غلامرضا خلج - استادیار، گروه مهندسی مواد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه، ساوه، ایران

در این پژوهش شبیه سازی منطقه متاثر حرارتی جوشکاری ، بر مبنای شرایط عملی جوشکاری زیرپودری چهار سیمه در دو فولاد میکروآلیاژی X۶۵ و X۷۰، صورت گرفت. در ابتدا تحلیل چرخه های حرارتی منطقه متاثر حرارتی صورت گرفت. با اعمال چرخه های حرارتی گرم و سرد کردن تا دماهای قله ۹۵۰، ۱۱۵۰ و °C۱۳۵۰، در دستگاه دیلاتومتری، رفتار دگرگونی و ساختار میکروسکوپی مورد مطالعه قرار گرفت. با افرایش دمای قله در دگرگونی، با وجود ثابت بودن سرعت سرد کردن (°C/s ۲۳) در محدوده ۸۰۰ تا°C ۵۰۰، دماهای شروع و پایان دگرگونی به تاخیر می افتند و ساختارهای برشی جایگزین ساختارهای چندوجهی می گردد. علت این امر، درشت شدن دانه آستنیت و انحلال رسوبات کاربید نایوبیم و اثر تاخیری نایوبیم محلول در آستنیت است. اندازه بسته های برشی و اندازه دانه آستنیت اولیه نیز به طور محسوسی بزرگتر می شوند. با تحلیل نتایج دیلاتومتری، دیاگرام سرد کردن پیوسته و نیز سینتیک تجزیه آستنیت بررسی شد. مدل سازی تجزیه آستنیت با استفاده از معادله کلاسیک JMAK صورت گرفت. مشاهده شد که پارامتر n وابستگی زیادی به دما ندارد؛ در حالی که پارامتر k به شدت به دما، مقدار دگرگونی و اندازه دانه آستنیت وابسته است. نتایج مدل سازی دگرگونی های فازی با استفاده از معادله JMAK توافق خوبی با نتایج دیلاتومتری داشت.

فولاد میکروآلیاژی, منطقه متاثر حرارتی, آستنیت, دیلاتومتری