الهه شمسی - دانش آموخته دکتری، گروه علوم کامپیوتر دانشکده ریاضی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
امین راحتی - استادیار، گروه علوم کامپیوتر دانشکده ریاضی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
عفت دهقانیان - استادیار، گروه شیمی دانشکده علوم، دانشگاه سیستان وبلوچستان، زاهدان

میکروآرایه DNA یک تکنولوژی کارا برای تحلیل همزمان سطح بیان هزاران ژن در بازهی وسیعی از تحلیلهای ژنومیک میباشد. با استفاده از سطح بیان ژن، شناسایی تومورها، تشخیص انواع بیماریها، انتخاب بهترین درمان برای هر بیماری به صورت موفقیت آمیزی ممکن میشود. با توجه به حجیم بودن داده های سطح بیان ژن، استفاده از تکنیک کاهش ابعاد، برای حذف ویژگیهای نامرتبط و بهبود دقت دستهبندی ضروری است. هدف از این مطالعه، پیشنهاد یک الگوریتم ترکی بی کارا برای کاهش ابعاد و دسته بندی داده های سطح بیان ژن است. از آنجا که الگوریتم کلونی زنبور عسل در اکتشاف عملکرد خوبی دارد، اما در بهره برداری ضعیف عمل میکند، لذا برای بهبود بهرهبرداری، از ترکیب این الگوریتم با الگوریتم تکامل تفا ضلی ا ستفاده شده ا ست. روش -kنزدیک ترینهمسایه برای ارزیابی برازندگی جوابها در طول ارزیابی ترک یک خروجی LOOCV مورد استفاده قرار گرفته است. برای ارز یابی دقت روش پیشنهادی چهار مجموعه داده مختلف استفاده شده است. روش پیشنهاد شده، دقت بالا به همراه کاهش قابل توجه تعداد ژنهای انتخاب شده، برای مجموعه داده استفاده شده را نتیجه میدهد.

داده های بیان ژن، الگوریتم کلونی زنبور عسل، الگوریتم تکامل تفاضلی، روش -kنزدیکترین همسایه، کاهش ابعاد.