رهیافت عرفانی به آیه مباهله با تاکید بر واژه " انفسنا "

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش نامه معارف قرآنی، دوره: 14، شماره: 54
  • کد COI اختصاصی: JR_RJQK-14-54_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 74
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی حسن آهنگری

دانشجو

محمد نصیری

عضو هیات علمی دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

در آیه مباهله - ۶۱ آل عمران ، خداوند متعال از علی بن ابیطالب (ع) به عنوان نفس رسول خاتم(ص) یاد کرده است. بررسی تاریخی و روایی در منابع شیعه و اهل سنت، مشخص می کند که عبارت "انفسنا " صرفا به شخص حضرت علی(ع) تعلق دارد و در این خصوص اختلافی در بین فریقین وجود ندارد. از منظر کلامی آیه شریفه دلیلی بر ولایت معنوی و سیاسی آن حضرت(ع) دانسته شده است. چنان که به لحاظ فلسفی این واژه بر نوع خاصی از قرب و نزدیکی بین رسول اکرم (ص) و امیرمومنان (ع) دلالت دارد . به نظر می رسد از منظر عرفانی، واژه مذکور اشاره به حقیقتی ملکوتی و بسیار عالی دارد که از آن به نفس واحد تعبیر می گردد. کلام نورانی امام رضا(ع) که آیه مباهله را برترین فضیلت علی(ع) می داند همچون مصباحی بر لزوم بررسی و دقت بیشتر و از ابعاد گوناگون در این واژه فرا می خواند .پژوهش پیش رو به روش تحلیلی می کوشد تا با رهیافتی عرفانی که به نظر می رسد در بر دارنده عالی ترین افق معنایی در این خصوص است ابعادی از این حقیقت متعالی را به لحاظ وجودی و ملکوتی تبیین و تکمله ای بر گزارش های تاریخی، تبیین های کلامی و معنا شناسی های فلسفی ذیل این اصطلاح باشد.

کلیدواژه ها

قرآن, عرفان, مباهله, انفسنا, نور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.