علی جعفری - کارشناس فنی و اجرایی منطقه شش، شهرداری شیراز
ندا صفایی - کارشناس فنی و مالی سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری، شهرداری شیراز
محمد دهقانی - کارشناس مالی و ممیزی معاونت خدمات شهری، شهرداری شیراز

مقدمه: شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محله های فرسوده آغاز می شود. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای شهرک های حوزه یک منطقه ده شهرداری شیراز که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آن، استخراج تا نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار بگیرد.مواد و روش ها: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از دو شاخص ریزدانه گی قطعات و نفوذ پذیری معابر بافت های فرسوده شناسایی گردند. در روند تحلیل ها از فرآیند تحلیل فضایی استفاده شده است. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است.نتایج: ۹۲۸ قطعه در این شهرک ها شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. وضعیت واحدهای مسکونی بر حسب دانه بندی نشانگر آن است که ۱۱ % از قطعات، مساحتی زیر ۲۰۰ مترمربع و ۸۹ % قطعات، مساحتی بالایی ۲۰۰ مترمربع دارند که نشان دهنده ی، درشت دانه بودن قطعات این شهرک ها می باشد و ساختار بافت شهری آنها فرسوده نیست. ۹ معبر درجه یک و ۷۶ معبر درجه دو در این شهرک ها شناسایی شد که جمعا ۱۷۴۸۹ متر طول دارند. ). معابر درجه ۵۷ درصد متراژ خیابان ها را به خود اختصاص داده اند، معابر درجه دو نیز ۴۳ درصد متراز معابر را در بر می گیرد و معبر با عرض کمتر از ۳ متر، در این شهرک ها وجود ندارد.نتیجه گیری : میزان ریزدانگی در این شهرک ها کم است و شهرک های زیست پذیری از این لحاظ می باشند پس در این شهرک ها فشردگی بافت و فراوانی قطعات کوچک زیاد نیست. وضعیت دسترسی واحدهای ساختمانی به معابر در شهرک ها این حوزه مناسب می باشند و مشکل ترافیکی سواره در این حوزه وجود ندارد. وضعیت نفوذ سواره در شهرک های این حوزه در وضعیت مطلوب می باشد. نتایج حاکی از این است که بین محلات یا شهرک های مورد نظر از لحاظ زیست پذیری تفاوت چندانی وجود ندارد و وضعیت زیست پذیری شهرک ها مطلوب است.

GIS، ریزدانگی، نوع مصالح ساختمانی، بافت فرسوده، منطقه ۱۰ شهرداری شیراز