سیدرضا مویدی - گروه اندیشه سیاسی، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران
محمدامین حاکمی - گروه سیاسگذاری عمومی، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران پژوهشگر اندیشکده مطالعات

حفظ جماعت از جمله آموزه های اصیل اسلامی است که همواره در میان مسلمانان جایگاهی ویژه داشته است؛ آموزه ای که امروز بیشتر با نام «وحدت» شناخته می شود. ائمه معصومین _ صلوات الله علیهم اجمعین _ دستورات و سفارش های متعددی در حفظ جماعت و اجتناب از تفرقه داشته اند. اما جالب توجه است که حکام جور هم عموما از این اصل به مثابه دست آویز، و در مواردی به عنوان اهرم فشار سیاسی سوءاستفاده کرده اند. در این میان، امام حسین علیه السلام در یکی از خطیرترین برهه های تاریخ اسلام، آموزه حفظ جماعت مسلمین را در حرکت خود لحاظ کرده و در سخنان خود بدان اشاره فرموده است. قول و فعل آن حضرت در مسیر مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا، شامل دلالت هایی است که با مطالعه آن، می توان الگویی از حفظ جماعت را ترسیم کرد. این پژوهش می کوشد با دلالت پژوهی گزاره های تاریخی و روایی مربوط به نهضت سیدالشهدا علیه السلام، عناصر و مختصات این اصل را استخراج کند. یافته های این پژوهش که مستخرج از گزاره های تاریخی و روایی است، دربردارنده جماعت حول امام، ویژگی های کلی جماعت و نهایتا مفهوم مقابل جماعت؛ یعنی تفرقه است. نتیجه آن که در این عرصه مفهومی، وحدت بر مدار امام معنا می یابد.

"امام حسین علیه السلام", "سیره", "وحدت", "جماعت", "تفرقه"