تحلیل تغییر دندانه های نسخ در کتابت سوره حمد با هدف طراحی فونت تغییرپذیر دنت
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مبانی نظری هنرهای تجسمی، دوره: 8، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_VISUA-8-2_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 113
نویسندگان
کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران، ایران،
استادیار، عضو هیئت علمی گروه تصویرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران، ایران
استاد مدعو، دانشگاه سوره، تهران، ایران
چکیده
خط نسخ ازخطوط بسیار پرکاربرد فارسی است که درکتابت کتب و مصحف های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.از صفات این خط می توان به پاکیزگی، تعادل، میزان سطح و دور و قوت و ضعف یکسان اشاره کرد. همچنین بدلیل آسانی خوانش آن، پایه ی طراحی اکثر تایپ فیس های معاصر است. این پژوهش با هدف بهره گیری از خط نسخ جهت طراحی تایپ فیسی جدید، به بررسی ویژگی های فرم دندانه و تحلیل قابلیت های این خط در نسخ کهن پرداخته تا بتواند ازآن درطراحی فونتی کاربردی بهره برد. براین اساس روش تحقیق ازنظر ماهیت کیفی و به لحاظ هدف، کاربردی و به شیوه توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات بامراجعه به منابع کتابخانه ای جهت فیش برداری و همچنین مشاهده آثار در کتاب ها و آرشیو اینترنتی موزه های معتبر دنیا انجام شده است. موردهای مطالعاتی این تحقیق از نسخ نویسان شاخص سده هفتم تا سیزدهم ه.ق انتخاب شده و درهمین راستا میزان تغییر پذیری دندانه های حروف در کتابت سوره حمد درپنج اثر از یاقوت مستعصمی (۷ ه.ق)، عبدالله طباخ (۹ ه. ق)، شمس بایسنغری (۹ ه.ق)، احمد نیریزی (۱۲ ه.ق) و محمد شفیع ارسنجانی (۱۳ ه.ق) بررسی و تحلیل ها بر اساس شش شاخصه کرسی بندی، زاویه قلم گذاری، قوت و ضعف، کشیدگی، صعود و نزول و تزیینات انجام شده است. نتایج تحقیق نشانگر آن است میزان تغییرپذیری دندانه ها به صورت کیفی از کم به زیاد بدین ترتیب است: قوت و ضعف، تزیینات، زاویه قلم گذاری، صعودی و نزولی بودن، کرسی بندی و کشیدگی. در پایان بر اساس دستاوردهای پژوهش و با توجه به قابلیت های تکنولوژیک فونت تغییرپذیر، تایپ فیسی با نام دنت طراحی شد تا بدین ترتیب میزان کاربردی بودن تحقیق نیز نشان داده شود.کلیدواژه ها
خوشنویسی, فونت, تایپوگرافی, خط نسخ, فونت تغییرپذیراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.