رسول صدیق میرزائی - دانشگاه علوم انتظامی امین
محسن حاجی مقصود - دانشگاه علوم انتظامی امین
فرامرز زراعت پیما - دانشگاه علوم انتظامی امین

پدیده ترافیک معلول عوامل متعدد و پیچیده ای است که به نوبه خود ضایعات و عوارض فزاینده ای را موجب شده و می شود. هدف مقاله حاضر، بررسی ابعاد «روانی – اجتماعی» ترافیک از دیدگاه روان شناسی، کاربردی و اجتماعی است و از ترافیک به عنوان پدیده ای که نتیجه برخورد متقابل «تراکم» و احساس «ازدحام» از یک سو و بروز حالت های هیجانی ناخوشایند و نادرست ناشی از جریان ترافیک از سویی دیگر مورد بحث قرار گرفته است که این رابطه تحت تاثیر حالت روانی مردم به عنوان کاربران سامانه حمل ونقل و تعبیر و تفسیری که آنان از نوع رابطه دوستانه یا خصمانه خود با دیگران دارند، قرار می گیرد. لیکن احساس ازدحام در یک جریان ترافیک، خود موجب برانگیختگی رانندگان و عابران می شود. وجود تراکم و ازدحام در شهرهای بزرگ و به ویژه معابر اصلی به دلایل مختلف تبدیل به امری اجتناب ناپذیر شده و تلاش های فراوانی به عمل می آید تا به کمک مقررات راهنمایی و رانندگی بر مشکل ترافیک و مسائل ناشی از آن فائق شوند؛ در حالی که هنجارهای اجتماعی موجود در جوامع گاهی موجب تایید و زمانی دیگر سبب خنثی کردن مقررات مزبور می شوند. هم رنگی با اجتماع می تواند به کمک متابعت پذیری منجر به همانندسازی یا درونی کردن اجرای مقررات شود، اگرچه متابعت پذیری به ظاهر و به طور موقت نتیجه بخش است ولی تجربه بشری نشان داده است درونی کردن هنجارها و مقررات اثری عمیق تر و مداومت بیشتری بر رفتار رانندگان خواهد داشت که این مهم بسیار کارآمدتر در مواقع بروز ناهنجاری های ناشی از احساس ازدحام است.

احساس ازدحام, ترافیک, حالت های روانی, تراکم ترافیک, متابعت پذیری, هنجارهای اجتماعی, برانگیختگی