جابر بدخشان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، بناب، ایران

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی جایگاه نقد روانشناختی در زبان و ادبیات فارسی معاصر می باشد. امروزه نقد روانشناختی به دلیل بازخوانی احوالات و شخصیت و افکارات شاعر و نویسنده، کارکرد قابل توجهی را در میان انواع نقد پیدا کرده و موضوعی نسبتا نوین تلقی میشود. نقد و کنکاش شعر دوره معاصر، بازتاب تصاویری از واقعیات اجتماعی و به ویژه تاثیر آن بر روحیات شاعر است. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی و نقد روانشناختی زبان و ادبیات معاصر پرداخته است، حاکی از این میباشد که شاعران و نویسندگان ادبی دوره معاصر، با انعکاس آلام و آمال جامعه و ترسیم روحیات خود به بازخوانی نقد روانشناختی قدم میگذارند و با استمداد از انواع مکانیزمهای دفاعی روانی، ویژگیهای روانشناختی اشعار خود را به نمایش میگذارند. بهطور کلی اشعار شاعران و متون ادبی نویسندگان رابطه تنگاتنگ اجتماع و روان فرد را نمایان میکنند و بازتاب دهنده ابعاد روانشناختی شخصیتی آنهاست. از آنجا که شعر و ادبیات امروز حاصل تجربیات شخصی و اجتماعی و متاثر از روحیات و عواطف روانی شاعران و نویسندگان است، شناخت فراز و نشیب های زندگانی شاعران امروزی تقریبا ضروری است؛ چرا که شاعر امروزی به دلیل پیروی نکردن از سنت گرایی کهن، تقریبا مستقل از دیگران عمل می کند و از او شعر به عنوان ابزاری برای بیان عقاید و احساسات خود و حتی ابزاری به منظور رسیدن به اهداف سیاسی و اجتماعی استفاده می کند. لذا تاثیرات سیاسی و اجتماعی و زندگانی شخصیت شاعر معاصر با گزینش واژگان، به ویژه رنگها در ارتباط مستقیم است.

نقد روانشناختی، احوالات، شخصیت، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات معاصر