تاثیر سطوح آبیاری بر روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد ارقام و لاین های امیدبخش سویا
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 15، شماره: 48
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-15-48_013
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 128
نویسندگان
Masters student, Department of Plant Genetics and Production Engineering, Department of Plant Genetics and Breeding, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Mohaghegh Ardabili University
Professor, Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Mohaghegh Ardabili University
Associate Professor, Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Mohaghegh Ardabili University
Professor, Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Mohaghegh Ardabili University
faculty members of Moghan Agriculture and Natural Resources Research Center
چکیده
مقدمه و هدف: سویا (Glycine max L.) گیاهی یک ساله و خودگشن، دیپلوئید، متعلق به تیره نخود Leguminosae میباشد و از مهم ترین گیاهان روغنی در جهان محسوب میشود. مقدار عملکرد روغن سویا بخش اقتصادی آن میباشد که به عملکرد دانه و اجزای آن به آن وابسته می باشد. شناخت روابط بین این صفات و روابط آنها برای اصلاحگران اهمیت زیادی دارد. گزارش های مختلفی از روابط بین صفات با میزان عملکرد دانه در سویا وجود دارد؛ لذا در این تحقیق به بررسی پاسخ ارقام و لاینهای مختلف سویا، از نظر عملکرد و اجزای عملکرد در سه سطح تنش خشکی و نرمال برای انتخاب صفاتی که میتوانند به عنوان معیارهای انتخاب برای گزینش ارقام و لاین ها مدنظر باشند، پرداخته شده است. مواد و روش ها: به منظور ارزیابی اثر استرس خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک ارقام و لاینهای مختلف سویا و تحلیل روابط بین صفات برای انتخاب ارقام مقاوم و سازگار با شرایط خشک ایران، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این تحقیق سطوح آبیاری شامل: ۱- آبیاری کامل ۲- تنش بعد از گلدهی ۳- تنش بعد از غلافدهی به عنوان عامل اصلی و ارقام و لاینهای سویا به عنوان عامل فرعی در چهار تکرار بود. یافته ها: بین فاکتور اصلی (تنش خشکی) از نظر صفات ارتفاع بوته، سطح برگ، طول نیام، تعداد دانه در نیام، وزن خشک بوته، وزن دانه در هر نیام، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی و عملکرد بوته در واحد سطح و بین سطوح فاکتور فرعی (ارقام و لاین) از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی داری در سطوح احتمال ۵ و ۱ درصد مشاهده شد. از نظر اثر متقابل فاکتور اصلی و فرعی فقط صفات ارتفاع بوته، طول نیام، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن دانه در هر نیام و عملکرد بیولوژیک اختلاف معنی داری در سطوح احتمال ۵ و ۱ درصد داشتند. با افزایش تنش از مرحله گلدهی به مرحله غلافدهی عملکرد و اجزای عملکرد کم شده و نسبت به شرایط آبیاری کامل کم شد. تیمار بدون تنش (نرمال) با میانگین ۳۱۳۴/۴۰ کیلوگرم بیشترین عملکرد را نشان داد و نسبت به تیمار تنش بعد از غلافدهی حدود ۱۱/۷۵ درصد عملکرد بیشتری را تولید نمود به عبارتی با افزایش شدت تنش عملکرد دانه کم شد. در بین ارقام مورد مطالعه از نظر عملکرد و اجزای عملکرد لاین آرین و ژنوتیپ DPX به عنوان ارقام برتر و ارقام کوثر، پارسا و صبا نیز کمترین عملکرد را داشتند. نتیجه گیری: با افزایش تنش از مرحله گلدهی به محله غلافدهی عملکرد و اجزای عملکرد کم شد و نسبت به شرایط آیاری کامل کاهش داشت. تیمار بدون تنش (نرمال) با میانگین ۳۱۳۴/۴۰ کیلوگرم بیشترین عملکرد را نشان داده و نسبت به تیمار تنش بعد از غلافدهی حدود ۱۱/۷۵ درصد عملکرد بیشتری داشت، به عبارتی با افزایش تنش، عملکرد دانه کاهش یافت. در بین ارقام مورد نیز مطالعه از نظر عملکرد و اجزای عملکرد لاین آرین و ژنوتیپ DPX به عنوان ارقام برتر و لاین های کوثر، پارسا و صبا به عنوان لاینهای ضعیف بودند.کلیدواژه ها
Drought stress and DPX genotype, Economic yield, Resistant cultivars, Pod production, ارقام مقاوم, عملکرد اقتصادی, غلاف دهی, تنش خشکی و ژنوتیپ DPXاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.