تلفیق مدل های تصمیم گیری بر پایه بهینه سازی، نسبت فاصله و وزن دهی تجمعی در تعیین الگوی اقلیمی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیای طبیعی، دوره: 16، شماره: 62
  • کد COI اختصاصی: JR_JOPG-16-62_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 62
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لاله پرویز

دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

ندا عزیزی

دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

خدیجه خانی زنگبار

دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

چکیده

شاخص های اقلیمی با آشکارسازی تنوع اقلیمی منطقه منجر به توسعه سیاست های مدیریتی در بخش کشاورزی، منابع آب و محیط زیست شده اند. عملکرد شاخص های دومارتن، ایوانف، باران موثر، ضریب بری، دمایی، درصد نرمال بارش، ناهنجاری بارندگی، پوشش گیاهی، خشکی و سیلیانینوف با استفاده از داده های ۱۵ ایستگاه هواشناسی بررسی شد. تعیین شاخص اقلیمی موثر با استفاده از روش وزن دهی تجمعی ساده (SAW) ،TOPSIS و ارزیابی همزمان معیارها و گزینه ها (SECA) انجام گرفت. تحلیل حساسیت روش SECA نسبت به ضریب β در نتایج تاثیر قابل توجهی داشت. براساس نتایج رتبه بندی سه روش تصمیم گیری چند معیاره، شاخص ایوانف در وضعیت اقلیمی حاد (با مقادیر حدی بالا و پایین) دارای عملکرد خوبی است و در سایر شرایط اقلیمی بهتر است همراه با شاخص اقلیمی دیگری استفاده شود. مقدار عددی شاخص درصد نرمال بارش در بیشتر ایستگاه ها حالت بیش برآوردی داشت. شاخص ناهنجاری بارندگی نیز وضعیت اقلیمی بیشتر ایستگاه ها را نزدیک به نرمال توصیف کرد. در تعیین شاخص اقلیمی موثر تعداد داده های هواشناسی، نوع ارتباط ریاضی آنها و چگونگی مرز بندی اقلیمی دارای اهمیت ویژه ای است. بیشترین مقدار شدت و درصد تغییرات در مورد روشSAW و SECA، TOPSIS و SECA بود. بیشترین تعداد رتبه های یک در سه روش تصمیم گیری چندمعیاره مربوط به شاخص های دومارتن، خشکی، پوشش گیاهی و سپس شاخص باران موثر است.

کلیدواژه ها

رتبه بندی, شاخص, حدی, داده های هواشناسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.