رویا کرمی - استادیار، عضو هیات علمی گروه کشاورزی. دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

این مطالعه با هدف شناسایی موانع کشت ارگانیک در سیر تحولات گذار به نظام ارگانیک از دیدگاه بهره برداران کشاورزی شهرستان زنجان به روش پیمایش با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گردید. جامعه مورد مطالعه بهره برداران بخش کشاورزی شهرستان زنجان بودند. نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردید. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که خدمات مشاوره ای و دانش کشاورزان بعنوان مهمترین موانع دارای بالاترین سهم در مسیر عدم توسعه کشت محصولات ارگانیک از دیدگاه کشاورزان شهرستان زنجان می باشند. در مرتبه بعدی عامل حمایت و پشتیبانی دولت و عامل زیرساختی بود. سپس به ترتیب عامل بینش کشاورزان، عوامل اقتصادی و فنی با رتبه برابر، عامل بازار، و عامل اجتماعی به عنوان موانع توسعه کشت محصولات ارگانیک شناسایی گردید. این نتایج در مقایسه با نتایچ مطالعات پیشین نشان از پایداری موانع توسعه کشت ارگانیک در دهه گذشته علی رغم مطالعات و تلاشها در برنامه های توسعه است. پیشنهاد می شود با توجه به عمده ترین مانع یعنی خدمات مشاوره ای و ضعف دانش کشاورزان، سیستم ترویج اقدامات آموزشی لازم را پیگیری و برنامه های حمایتی مخصوصا برای طی دوره گذار از کشت متداول به ارگانیک پیش بینی شود.

عامل حمایت و پشتیبانی دولت، عامل خدمات مشاوره ای، عامل فنی ، عامل مالی، محصولات ارگانیک