کتابخانه دارالعلم شاپور در بغداد (۳۸۳-۴۵۱ ق) و تاثیر آن بر ارتقای سطح علوم در قرون چهار و پنج هجری (با تاکید بر دانش طب)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله تاریخ علم، دوره: 18، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JIHS-18-2_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 63
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیرحسین دائمی

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

حسین نامدار

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

مجید خلیلی

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

چکیده

سده های چهار و پنج هجری، مقارن با عصر استیلای خاندان بویه بر دستگاه خلافت بغداد است. این خاندان شیعی علاقه زاید الوصفی به نشر دانش در ممالک تحت سلطه خود داشتند و تمام تلاش خویش را مصروف حمایت از دانشمندان و ترویج علوم کردند. مهم ترین نمود این رفتار را در بغداد -به عنوان مرکز خلافت اسلامی- می توان دید، امیران و وزرای این دولت با توجه ویژه به ارتقای دانش در تمام زمینه ها و حوزه های شناخته شده آن روزگار توانستند با شدتی بیشتر، تکاپوی علمی صورت گرفته در عصر هارون و مامون عباسی را تجدید نمایند و با روحیه رواداری علمی و اعتقادی، دارالعلم ها را به عنوان ادامه تاریخی بیت الحکمه و خزانه الحکمه، به مکانی امن برای پژوهش و تحصیل و تدریس دانشمندان مبدل کنند. در این میان برخی از مراکز همچون «دارالعلم شاپور» به همت بانی فاضل و متولیان دانشمندش به مکان مناسبی برای گردهمایی مهم ترین دانشمندان آن روزگار مبدل شد که علاوه بر بحث و مناظرات علمی، ارزشمندترین تالیفات خویش را در کتابخانه مفصل آن مرکز، در دسترس جویندگان علم و دانش قرار داده بودند. از جمله دانش هایی که توانست به مدد ساختار اداری و علمی دارالعلم شاپور مجالی برای ارتقا و تکامل بیابد دانش پزشکی است که کثرت کتاب های محفوظ در آن مرکز و به ویژه وقف آثار مهم طبی پزشکان بزرگ آن روزگار اهمیتی مضاعف بدان بخشیده بود. پژوهش حاضر، تلاشی است جهت بازنمایاندن نقش پررنگ کتابخانه «دارالعلم شاپور» در گسترش دانش ها، به ویژه علم طب در سده های چهار و پنج هجری.

کلیدواژه ها

آل بویه, بغداد, دارالعلم شاپور, طب اسلامی, کتابخانه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.