بررسی میزان تاثیرپذیری ابوالعز جزری (د. ۶۰۲ق/۱۲۰۵م) از ایده های بنی موسی بن شاکر (قرن ۳ق/۹م) در طراحی فواره های خودکار
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: مجله تاریخ علم، دوره: 20، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JIHS-20-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 194
نویسندگان
تاریخ و فلسفه علم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران
دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
چکیده
مبحث فواره های خودکار یا فواره هایی که بدون دخالت عامل خارجی در فواصل زمانی مشخص تغییرشکل می دهند، یکی از موضوعاتی است که در کتاب های حیل دوره اسلامی (معادل تقریبی مهندسی مکانیک) آمده است. اولین نمونه ها از این نوع فواره را بنی موسی بن شاکر (قرن ۳ق/۹م) در کتاب الحیل خود آورده اند. ظاهرا این طرح ها مستقل از میراث یونانی و حاصل نبوغ و تفکر بنی موسی بن شاکر بوده است. پس از بنی موسی، ابوالعز جزری (د. ۶۰۲ق/۱۲۰۵م) در بخش فواره های خودکار کتاب خود، الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعه الحیل، ضمن ایراد گرفتن از طرح های فواره بنی موسی، نمونه های جدیدی از این نوع فواره ارائه کرده است. به رغم تفاوت ظاهری طرح های جزری با فواره های توسط بنی موسی و تاکید جزری بر الگو نگرفتن از روش های آنان در طراحی فواره ها، به نظر می رسد که وی تا حد زیادی تحت تاثیر ایده های آنان بوده است. در مقاله حاضر ضمن شرح مختصری از فواره های خودکار در دو کتاب مذکور، میزان این تاثیرپذیری بررسی می شود.کلیدواژه ها
بنی موسی, جزری, علم الحیل, فواره های خودکاراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.