فاطمه مقدسی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
مهنوش مقدسی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
مهدی محمدی قلعه نی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

در این پژوهش هدف ارزیابی پایگاه داده­های بارش با مقادیر مشاهداتی به صورت زمانی (ماهانه و فصلی) و مکانی (دو حالت نقطه­ای (۴۰ ایستگاه سینوپتیک) و سطحی (۳۰ حوضه آبریز درجه دو و چهار اقلیم))، در کشور به عنوان منطقه مطالعاتی می­باشد. بدین منظور ابتدا داده­های مشاهداتی (۱۰۰ ایستگاه در مقیاس روزانه) و پایگاه­های جهانی بارش شامل ERA۵، MRRRA۲، GLDAS و TERRA (با تفکیک مکانی مختلف در مقیاس ماهانه) طی دوره زمانی ۱۳۹۸-۱۳۶۶ گرد­آوری و استخراج گردید. سپس براساس شاخص خشکی، طبقه­بندی اقلیمی ایستگاه­ها و حوضه­ها انجام شده است. ارزیابی دقت پایگاه ها با استفاده از معیارهای ضریب همبستگی (R)، میانگین خطای اریبی (MBE) و مجذور میانگین مربع خطا استانداردشده (NRMSE) استفاده شده است. نتایج معیارهای در بارش ایستگاهی نشان داد که پایگاه TERRA در همه فصول به جز تابستان و در اقلیم­های فراخشک، خشک و نیمه خشک، با متوسط ۷۰ درصد ضریب همبستگی بالاتر از ۵/۰ (R) و میزان خطای ۹۰ درصد کم تر از ۵/۰ (NRMSE) نسبت به بقیه­ها پایگاه­ها و در اقلیم مرطوب پایگاه ERA۵ عملکرد بهتری را از خود نشان داد. در بارش حوضه­ای نیز نشان داد به ترتیب پایگاه TERRA در اقلیم فرا­خشک، پایگاه­های ERA۵، MRRRA۲، GLDAS  و TERRA در اقلیم خشک، پایگاه­های ERA۵ و TERRA در اقلیم نیمه خشک و پایگاه های ERA۵، TERRA و MERRA۲ در اقلیم مرطوب با متوسط ۸۰ درصد ضریب همبستگی بالاتر از ۵/۰ و میزان خطای ۷۰ درصد کم تر از ۵/۰ کارایی مناسب تری را نشان دادند. به طور کلی پایگاه TERRA در حالت نقطه­ای، سطحی و اقلیمی از عملکرد خوبی برخوردار بوده است که می توان گفت به علت دقت مکانی بالای آن بوده باشد.

اقلیم, داده های جهانی بارش, حوضه, ERA۵, MRRRA۲, GLDAS, Terra