امیرحسین ابراهیمی توجائی - دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران

مجلس خبرگان قانون اساسی سال ۱۳۵۸ به مثابه قوه موسس نخستین قانون اساسی جمهوری اسلامی از اهمیت بسیاری در تاریخ حقوق اساسی ایران برخوردار است و از همین رو شناسایی نوع نگرش حاکم بر مجلس مذکور در مورد مفهوم، حدود و ثغور و جایگاه «مشارکت سیاسی» ضرورت دارد. مشارکت سیاسی یکی از نمودهای اصلی آزادی های عمومی است که در این مجلس، به مثابه یک حق بدیهی به رسمیت شناخته شده، با این حال، این به رسمیت شناخته شدن، از مطابقت تام و تمام با آن چه در مورد حق- آزادی مشارکت در اندیشه غربی، برخوردار نیست و از جهات مختلف با آن تفاوت می یابد. حق مشارکت همگانی، هم در قالب بحث مشارکت محلی و هم مشارکت ملی در مجلس خبرگان مطرح شد و کلیدواژه اصلی آن هم نزد اکثریت مجلس مزبور مفهوم «شورا» بود. مفهومی که بسیاری مسائل مربوط به حق-آزادی مشارکت از طریق آن تبیین گردید. جریان اسلامگرای فقاهتی و چپ اسلامی، مهم ترین سهم را در طرح این موضوع در مجلس داشتند و به واسطه خاستگاه فکری – سیاسی شان قیودات متعددی بر این اصل وارد نمودند.

آزادی های عمومی، مجلس خبرگان قانون اساسی سال ۱۳۵۸، مشارکت سیاسی، نظریه هرمنوتیک، هرمنوتیک مولف محور