افشین متقی - استادیار دانشگاه خوارزمی
حسن حسینی امینی - پژوهشگر دکترای برنامه ریزی شهری

با گسترش دامنه جنگ ها، درگیریهای نظامی،شورشهای خیابانی،حملات تروریستی به شهرها و ایجاد تغییرات بنیادی در فناوری تسلیحات و تجهیزات نظامی، آسیب پذیری ساکنین مناطق شهری رو به تزاید است. از مهمترین عوامل عمده افزایش تلفات انسانی در حملات نظامی و جنگهای شهری، برنامه ریزی نامناسب در حوزه برنامه ریزی شهری و غافل شدن از مولفه بسیار حیاتی پدافند غیرعامل است. اصول و مبانی پدافند غیرعامل، از قبیل مکان گزینی و جانمایی بهینه اماکن مهم، پراکنش بهینه، توجه به استتار و فریب، مرمتپذیری بالای شهری، طراحی و معماری شهری در شهرسازی دفاعی منطبق بر اصول مذکور حائز اهمیت است. آرایش فض اهای مهم،حساس و حیاتی شهرها و نحوه ارتباط با پیرامون، امکانات ویژهای را برای نجات جان افراد و بقای شهر و سیستم حاکم ایجاد نموده و باعث بهبود عملکرد سیستم و کاهش آسیب پذیری آن میشود. نحوه دسترسی و پیش بینی فضای امن به عنوان فضای چند عملکردی برای هر تاسیسات و تجهیزات شهری در زمان صلح و جنگ از جمله مولفه های برنامه ریزی شهری دفاعی از منظر پدافند غیرعامل است. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی صورت گرفت که هدف اصلی تحقیق شناساندن اهمیت پدافند غیرعامل در برنامه ریزی شهری است و از نتایج کلی تحقیق، اجتناب ناپذیر بودن برنامه ریزی شهری بر اساس اصول پدافند غیرعامل در راستای ایجاد شهر پایدار و ایمن میباشد.

پدافند غیرعامل، برنامه ریزی شهری،ژئوپلیتیک،شهرسازی دفاعی