واکاوی تاریخی معنای واژه ی «حبک» در آیه ی «و السماء ذات الحبک» در تفاسیر و ترجمه های فارسی و لاتین

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، دوره: 29، شماره: 76
  • کد COI اختصاصی: JR_SMOJ-29-76_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 223
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد علی همتی

هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز

وفادار کشاورزی

استادیار دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم

عبدالرسول هادیان

استادیار دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم

مهدی عبداللهی پور

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

اختلاف واژه شناسان در معنای ماده ی «ح ب ک»، به اختلاف دیدگاه مفسران درخصوص مشتقات این ریشه ازجمله واژه ی «حبک» در آیه ۷ سوره ذاریات، نیز تسری یافته است. واژه شناسان، این ماده را بریدن گوشت تا استخوان، بستن و محکم کردن و اعتدال، استقرار و حسن صنعت در چیزی معنا نموده اند. اما سیر تاریخی تفسیر آیه ی مورد بحث، نشان می دهد مفسران، واژه ی «حبک» را به دوازده گونه تفسیر کرده اند، که عبارت است از: ۱.آفرینش نیکو؛ ۲.زیبایی و چیرگی؛ ۳.زینت؛ ۴.ستارگان؛ ۵.قوی بنیان؛ ۶.استحکام؛ ۷.آسمان هفتم؛ ۸.طرایق؛ ۹.شکست های پدید آمده در اشیا ۱۰.امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع)؛ ۱۱.موی مجعد؛ ۱۲.گستردگی (فراخی). روایات متعددی نیز در این زمینه وارد شده که عمدتا از ضعف سندی رنج می برند. افزون بر این، اختلاف نظر مفسران بر ترجمه های فارسی و لاتین این واژه نیز تاثیر گذاشته و سبب پیدایش ترجمه هایی مختلف گردیده است. این پژوهش، با روش کتابخانه ای و رویکرد معناشناسی نوین (استفاده از روابط جانشینی) برای رسیدن به معنای صواب سامان یافته و سرانجام معنای ستارگان را برای واژه مورد بحث، پذیرفته است.

کلیدواژه ها

حبک, ستارگان, راه ها, بروج, رجع

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.