محمدمهدی منشی - دکتری فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
مهرداد فتحی - دانشیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
سید رضا عطارزاده حسینی - استاد گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
محمد مسافری ضیاءالدینی - استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

زمینه و هدف: از آنجا که خستگی جسمی ناشی از انجام فعالیت‎ ورزشی طاقت فرسا، بر ساختار و عملکرد سیستم ایمنی تاثیر منفی می گذارد؛ اتخاذ تدابیر تغذیه ای برای تعویق خستگی و ممانعت از افت عملکرد سیستم ایمنی، پیشنهاد می شود. به همین منظور در این پژوهش؛ اثر هشت هفته برنامه آماده سازی فوتبال و مصرف مکمل بتاولگاریس بر محتوای پروتئینهای OPA۱ و MFN۱ سلول  های ایمنی تک هسته ای محیطی خون بازیکنان فوتبال مرد جوان، مورد مطالعه قرار گرفت. روش تحقیق: تعداد ۳۰ بازیکن فوتبال مرد با میانگین سن ۷۲/۱±۱/۲۰ سال که در دو سال قبل از مطالعه به طور منظم در تمرینات و مسابقات شهرستان شیراز شرکت داشتند، به دو گروه تمرینی همراه با مصرف مکمل بتاولگاریس (۱۵ نفر) و گروه تمرینی همراه با مصرف دارونما (۱۵ نفر) تقسیم شدند و یک برنامه تمرین آمادهسازی فوتبال هشت هفته با تکرار سه جلسه در هفته شامل: تمرینات تناوبی، مقاومتی، سرعتی، پلایومتریک و بازی در گروه های کوچک را اجرا کردند. قبل از هر جلسه تمرین، ۵۰ گرم مکمل بتا ولگاریس حاوی ۱۳/۶ میلی مول نیترات حل شده در نیم لیتر آب، به هر بازیکن داده شد. قبل و بعد از مداخله، محتوای پروتئین های OPA۱ و  MFN۱ سلولهای ایمنی تک هسته ای با روش الایزا اندازه گیری شد. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های تکراری در سطح معنی داری کمتر از ۰/۰۵ مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: مقادیر پروتئین MFN۱ در گروه تمرین- مکمل (۰/۰۰۱= p) و تمرین - دارونما (۰/۰۰۹=p) افزایش معنی داری داشت. مقادیر پروتئین OPA۱ تنها در گروه تمرین - مکمل افزایش معنی دار داشت (۰/۰۰۱=p)، اما در گروه تمرین - دارونما معنی دار نبود (۰/۷۲=p). نتیجه گیری: به نظر می رسد تمرینات فوتبال و مصرف مکمل بتاولگاریس، هر کدام با مکانیزمی جداگانه، با افزایش محتوای پروتئین های OPA۱ و  MFN۱ بتوانند از ایجاد اختلال در فرآیند بایوژنز میتوکندریایی جلوگیری کنند.

بازیکنان فوتبال, مکمل بتاولگاریس, پروتئین OPA۱, پروتئین MFN۱