بررسی سلسله مراتب فضایی در معماری معاصر (نمونه موردی خانه های عصر قاجار، پهلوی و معاصر)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: نهمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران
  • کد COI اختصاصی: UMCONF09_153
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 259
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید آیباغی اصفهانی

گروه معماری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

روناک نجفی

گروه معماری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

زینب خرامین

گروه معماری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

میترا جدلی

گروه معماری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

طراحی شهری ایرانی- اسلامی، به نوعی بازتاب کاربرد کلیه اصول ساختار موجود در طبیعت می باشد. کل های موجود در طبیعت از تعاملات کلهای کوچکتر با مقیاس های مختلف در سلسله د اتبی که تا ساختار ماده پیش می رود، شکل گرفته اند. بنابراین در این مقاله بهسلسله مراتب به عنوان یکی از مهم ترین ادول موجود در عرفان اسلامی و مورد استفاده در شهرسازی ایرانی- اسلامی پرداخته می شود. این اصل یکی از مهم ترین قوانین لازم برای دستیابی به انسجام شهری می باشد. در شهرهای گذشته ما سلسله مراتب به صورت پیوسته در کلیهمقیاس ها از استخوان بندی شهر تا ترکیبات معماری مورد توجه بوده است؛ لیکن مرور تجربیات شهری معاصر نشان میدهد که لفظ سلسلهمراتب به صورت صوری وغالبا موردی و موضعی مطرح بوده است نه اینکه مفهوم جامع آن (شامل موارد و مراتب لازمه و توجه به کلیت کالبدفضاهای شهری و معانی آنها مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت چیدمان های شطرنجی و شبکه ای بسیاری از طرح های شهری امروز تنها خیالانسجام شهری را با خود به همراه دارند؛ زیرا که در طرح هایی که امروزه با اهداف مختلف برای شهرها ارائه می شوند، مقیاس های میانی وفضاهای اشتراکی به عنوان دو عنصر ایجاد کننده سلسله مراتب و متعاقبا انسجام شهری مورد فراموشی قرار گرفته اند. در این مقاله ابتدا بهتشریح مفهوم عام این اصل و همچنین مفاهیم عرفانی آن در عرفان اسلامی و ایرانی پرداخته شده است، سپس ابعاد مختلف اصل سلسلهمراتب در محیط های مصنوع به کمک مصادیق تصویری شهرهای ایرانی- اسلامی مورد توجه قرار می گیرد و در پایان با بررسی موارد فوق در نمونه موردی محدوده معماری معاصر از قاجار تا به امروز، رهنمودهایی به منظور به کارگیری این اصل در طراحی شهری امروز ارائه خواهد شد.

کلیدواژه ها

طراحی شهری، عرفان اسلامی، شهر ایرانی اسلامی، اصل سلسله مراتب، مقیاس های میانی، معماری و طبیعت

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.