تاریخ طریقت رفاعیه در آثار ابن سراج دمشقی

ابن سراج (د۷۴۷ق)، قاضی، صوفی و ادیب دمشقی دوره مملوکی، در تصوف پیرو طریقت رفاعیه بود. از میان تالیفات وی، کتاب تشویق الارواح و القلوب و به طور خاص بخش سوم آن با عنوان تفاح الارواح و مفتاح الارباح در موضوع منقبت نگاری صوفیان اکنون در دست است. در این پژوهش، اهمیت آثار ابن سراج و آگاهی هایی که از طریقت رفاعیه به دست می دهد، بررسی شده است. نتایج این پژوهش حاکی است که گرچه رویکرد منقبت نگاری و کرامت سازی به طرز چشمگیری بر آثار ابن سراج غلبه دارد، از آنجا که از نخستین متون به قلم یک صوفی رفاعی است، از آن می توان آگاهی های مهمی در شناخت وضعیت طریقت رفاعیه در دوره های شکل گیری و انتشار آن، به دست آورد؛ به ویژه در محورهایی همچون شناخت اسلاف احمد رفاعی در منطقه بطائح، مشایخ طریقت رفاعیه در خاندان احمد رفاعی، تعامل صوفیان رفاعی با ایلخانان و کرامات منسوب به رفاعیان.

کلیدواژه ها:

ابن سراج دمشقی ، طریقت رفاعیه ، احمد رفاعی ، تاریخ تصوف ، منقبت نگاری