بررسی تطبیقی «حسن وضع» در قطعات نستعلیق میرعماد حسنی سیفی قزوینی و علی رضا عباسی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، دوره: 54، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JHIC-54-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 111
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

آمنه گلستان

کارشناسی ارشد رشته صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران

حمیدرضا قلیچ خانی

دکتری زبان و ادبیات فارسی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران

فاطمه قمری

گروه مرمت آثار تاریخی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل

چکیده

میرعماد حسنی­سیفی­­قزوینی و علی­رضا عباسی از خوشنویسان مطرح دوره صفوی بوده اند. میرعماد در ­نستعلیق  تبحر داشت و علی رضا عباسی در سه قلم نسخ، ثلث و نستعلیق.  در پژوهش حاضر به بررسی تفاوت­های­ ترکیب­بندی در قطعات نستعلیق این دو خوشنویس، با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی- تطبیقی پرداخته شده و هدف اصلی، شناسایی و مقایسه قاعده حسن­وضع، از طریق بررسی قواعد ترکیب و کرسی است. به همین سبب، ۱۰ قطعه از آثار نستعلیق در قالب های چلیپا و سطرنویسی، تطبیق داده شده اند. بنابر مهم ترین یافته های این پژوهش، میرعماد در مقایسه با علی رضا عباسی، به قاعده «حسن وضع» پای­بندی بیشتری داشته است. وجوه تمایز در تحریر این قطعات، ناشی از اختلافات جزئی در رعایت کرسی­بندی­ها­، نحوه اجرای مدات، حروف و کلمات، زاویه نقطه گذاری، شیوه ترکیب­بندی و پراکندگی مدات و نیز نحوه رقم­زنی دو خوشنویس است.

کلیدواژه ها

دوره صفوی, نستعلیق, حسن وضع, میرعماد حسنی سیفی قزوینی, علی رضا عباسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.