قنبرعلی رودگر - استادیار دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
هادی عالم زاده - استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ابراهیم علی سلیمی - دانش آموخته دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

خواندن خطبه که در عصر جاهلی سخت مورد توجه عربها بود، بعد از اسلام، تحت تاثیر قرآن و آموزه های پیامبر(ص)، از دلالت­های شرک آلود و اندیشه­های جاهلی دور شد و رنگ توحیدی گرفت و به مهم ترین ابزار کارآمد و موثر در تبلیغ دین جدید و ترویج احکام و آموزه های وحیانی تبدیل شد. برپایه منابع تاریخی، خطبه در محیط دعوت اسلامی به ویژه با خطبه های شخص پیامبر(ص) علاوه بر تعالی موضوعی و محتوایی، از حیث هدف و غایت نیز روی به تعالی نهاد، به علاوه قالب و ساختار ثابت و مشخصی نیز یافت و سرانجام از آنجاکه خطبه در بطن فریضه نماز جمعه و عیدین جای گرفت و در شمار واجبات شرعی درآمد، قداست تام یافت. این ویژگی ها که در پرتو بعثت پیامبر اکرم (ص) به­دست آمد، خطبه را از جایگاه فرودین ابزار مفاخره و منافره (در جاهلیت) به مرتبه فرازین و قدسی ذکرالله (در اسلام) رساند.

جاهلیت, خطابه, خطیب, خلافت, شاعر, نمازجمعه