ایران گرایی در آثار مورخان ایرانی اسلامی در سده های سوم تا پنجم هجری

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، دوره: 47، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JHIC-47-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 68
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن معصومی

استادیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران

محمد عبدالملکی

دانشجوی دکتری رشته تاریخ تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران

چکیده

تاریخ نگاری اسلامی به شکل رسمی از زمانی آغاز شد که فرهنگ و تمدنی ترکیبی با الهام از آموزه های دینی و با بهره گیری از تجربیات ملل و تمدن های دیگر، در سرزمین های اسلامی و با رهبری خلفای عرب، ایجاد شد. تالیف تاریخ عمومی جهان و به ویژه تاریخ اسلام، از سویی با گسترش نهضت شعوبیگری همراه بود و از سوی دیگر با تاثیر فراوان فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام در همه شوون زندگی سیاسی و اجتماعی مسلمانان. از این رو مورخان مسلمانی که نسب ایرانی داشتند و زبان عربی را به عنوان زبان نوشتاری خود برگزیده بودند و نیز مورخان غیرایرانی که مجذوب فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام شده بودند، در تاریخ نگاری خویش به شدت تحت تاثیر ایران دوره باستان قرار گرفتند و در آثار خود به بیان برتری ها و امتیازات پادشاهان باستانی ایران پرداختند. پرداختن به جنبه های گوناگون تاریخ و فرهنگ ایران باستان و بیان شکوه و عظمت آن دوران و گاه حسرت خوردن بر تاریخ باستانی ایران، در آثاری که این مورخان بر جای نهاده اند، گاه بسیار پر رنگ و قابل توجه است. این مقاله به بررسی باستان گرایی در آن دسته از تواریخی که نویسندگان آنها ایرانی عرب بوده اند، یا گرایشهای شدیدی به فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام داشته اند، پرداخته است .

کلیدواژه ها

ایران گرایی, تاریخ ایران باستان, تاریخ نگاری اسلامی, مورخان ایرانی عرب, نهضت شعوبیه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.