تکامد در قرآن، تحلیلی بر واژه ها و ترکیبات تک کاربرد در قرآن کریم

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله پژوهش های قرآن و حدیث، دوره: 47، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JQST-47-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 369
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی کریمی نیا

مربی گروه قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

واژه تکامد (hapax legomenonو در عربی: اللفظ الفرید/ الفرائد) به کلمه ای اطلاق می شود که تنها یک بار در سراسر یک متن به کار رفته باشد. بنابراین به واژه ای که تنها یک بار در متن قرآن کریم به کار رفته باشد و هیچ مشتق یا هم خانواده ای از آن، در متن قرآن نباشد، «تکامد قرآنی» می گوییم. مثال هایی از تکامد قرآنی عبارتند از: صمد، ارم، زنجبیل، یقطین، و تسنیم. بر این اساس، واژه ای چون «تنور» را به سبب ذکر دوباره اش در قرآن (هود:۴۰؛ مومنون: ۲۷) نمی توان تکامد دانست. چنین کلمه ای اصطلاحا dis legomenon نامیده می شود.[۱] مقاله حاضر می کوشد علاوه بر طرح و بررسی کلی مسائل پیرامون تکامدهای قرآنی، فهرستی کامل از این الفاظ ارائه دهد تا بر مبنای آن، بتوان تصویر روشنی از تعداد، پراکندگی، دامنه، و دایره های معنایی تکامدها در قرآن به دست آورد. این فهرست می تواند به صورت کلی یا جزیی موضوع بررسی دیگر محققان علاقمند به واژه شناسی قرآنی شود. [۱]. به همین سان، به واژه ای با سه کاربرد در یک متن، tris legomenon  گفته می شود.

کلیدواژه ها

تکامد در قرآن, زبان قرآن, مفردات قرآن, واژگان دخیل, واژه شناسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.