مراعات نظیر در سوره انعام و نقش آن در انسجام سوره

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله پژوهش های قرآن و حدیث، دوره: 52، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JQST-52-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 77
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن خرقانی

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛

چکیده

ویژگی اصلی متن انسجام است و از پیوندهایی که اجزاء یک متن را به هم مرتبط می سازد، انسجام واژگانی شامل «تکرار» و «هم آیی» است که مبتنی بر رابطه معنایی واژگان با یکدیگر است. «مراعات­نظیر»، مصداق «هم آیی» است و در آن واژه­هایی در سخن به­کاربرده می­شوند که همه، داخل در یک مجموعه و زمینه معنایی قرار دارند. در «تضاد» نیز «هم آیی» وجود دارد؛ زیرا در آن تداعی معانی صورت می­گیرد. این مقاله به شیوه تحلیل ادبی، تناسب­های معنایی واژگان را در سوره انعام دنبال می­کند. انعام که پیام اصلی آیات آن، مبارزه با شرک و دعوت به توحید است؛ از آفرینش، گسترده سخن می گوید و تصاویر طبیعت در آن نمودی بارز دارد. همچنین درباره انسان و  اعضای بدن، کارکردها و فعالیت­های جسمانی و زندگی اجتماعی او، مجموعه­های گوناگون واژگانی یافت­می­شود. افعال و صفات الهی نیز سهم قابل ­توجهی را به­خود اختصاص­داده­اند. با بررسی سوره انعام به­خوبی روشن می­شود که نمونه­های «مراعات­نظیر» در آن فراوان است و با «تضاد» در هم تنیده­اند و تصویرهایی می سازند که هماهنگ و همسو با اهداف و محور سوره است و همبستگی موضوعی آن را اثبات می کند.

کلیدواژه ها

انسجام, سوره انعام, مراعات نظیر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.