حسن رضایی هفتادر - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
فتح الله نجارزادگان - استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
مجتبی قربانیان - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

تسلیم در برابر معارف بیان­شده توسط پیشوایان دینی، موضوعی است که بسیاری از روایات شیعی بر آن تاکید کرده­اند. این روایات، بر تسلیم محض و فرمان­برداری کامل در برابر اوامر و نواهی معصومان(ع) دلالت دارند. نظر به محوریت عقل در تفکر شیعی برای سنجش و پذیرش موضوعات دینی، فقدان تبیین درست از روایات پیش­گفته، تقویت انگاره­ تعارض تسلیم­پذیری و عقل­گرایی و تضعیف منزلت عقل را موجب می شود. بنابراین کشف معنای حقیقی تسلیم­پذیری و تحدید مرزهای واقعی آن که با نگاهی جامع به آموزه­های دینی و آگاهی از برخی مقدمات صورت می­گیرد، ضرورتی انکارناپذیر به شمار می­رود. پژوهش پیش­رو، ضمن گونه­شناسی روایات تسلیم­پذیری، مفاد هر یک از گونه­ها را با روش توصیفی تحلیلی بیان می­کند تا مشخص شود که تسلیم در برابر معصومان(ع) به معنای اطاعت بی­دلیل و به معنای تعطیلی عقل و پذیرش جاهلانه نیست، بلکه تسلیم مطلوب، امری اختیاری و مبتنی بر کاوش­های عقلی و برهان های عقلایی است.

تسلیم پذیری در برابر اهل بیت(ع), روایات باب التسلیم, روایات ردالعلم, گونه شناسی روایات