محمد حسین شیرزاد - دانشجوی دکتری دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
محمد حسن شیرزاد - دانشجوی دکتری دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
سید علی اکبر ربیع نتاج - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

بغداد یکی از اصلیترین مراکز تجمع شیعیان امامی است که در طول سدههای متمادی به مکان مناسبی برای رشد فرهنگ تشیع در عرصههای حدیثی، تفسیری، فقهی و کلامی تبدیل شده است. در میان جریانهای نیکشناخته امامی در بغداد باید از «جریان اهل ادب» یاد کرد که به رغم جایگاه مهم در تاریخ فکر امامیه، مورد کمتوجهی قرار گرفته است. لذا، این نوشتار برای نخستین بار به بازشناسی این جریان کمشناخته امامی در بغداد می پردازد. مطالعه حاضر نشان می دهد که این جریان همزمان با تاسیس بغداد در سده دوم و متاثر از «ادب دیوانی» برآمده از فرهنگ ایرانیان در آیین کشورداری، پای گرفت. همچنین معرفی شخصیتهای اثرگذار این جریان فکری روشن می سازد که اهل ادب امامیه بغداد، افزون بر توجه به امور دیوانی در دستگاه حکومتی، به تولید آثار ارزندهای در دیگر جنبههای ادب همچون ادب زبانشناختی، اخلاقی و دینی همت گماردند.

ادب, بغداد, تاریخ حدیث امامیه, عراق, مدرسه حدیثی