مقایسه بانک بذر خاک و پوشش گیاهی در مراتع نیمه استپی استان زنجان، مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده انگوران، ایستگاه قره بوق

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: نشریه طبیعت ایران، دوره: 5، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_IRNAT-5-5_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 72
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهنام حمزه

دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

پروانه عشوری

استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

عادل جلیلی

استاد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

رفعت حبیبی

پژوهشگر، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

سیداحمد موسوی

مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

چکیده

ویژگی­های بانک بذر خاک در دو عمق ۰-۵ و ۵-۱۰ سانتی­متری در  ایستگاه قره­بوق زنجان مورد مطالعه قرار گرفت. از ۳۰ سینی حاوی نمونه­های دو عمق خاک در گل­خانه، ۳۱۲ بذر متعلق به ۱۵ گونه جوانه زدند که در یک مترمربع، میزان کل جوانه زنی شامل ۲۲۸ نورست بود. شکل زیستی تروفیت بیشترین درصد جوانه­زنی و تعداد گونه را در دوعمق خاک داشته ­است. بیشترین تعداد جوانه­زنی کل گونه­ها مربوط به عمق ۰-۵ سانتی­متری بوده است. در میان گونه­های سبز شده، بیشترین فراوانی متعلق به Draba nuda در عمق ۰-۵ سانتی­متری خاک است. شاخص تشابه سورنسون گونه­های جوانه­زده از کل بانک بذر خاک با گونه­های گیاهی روی زمین %۱۸ محاسبه گردید. همچنین میزان درصد تشابه هر عمق با  گونه­های گیاهی روی زمین نیز %۱۸ و میزان درصد تشابه بین دو عمق خاک %۷۵ محاسبه شد. نتایج  نشان داد که میانگین عدم شباهت میزان تراکم بین دو گروه بانک بذر خاک قره­بوق زنجان %۶۹ می­باشد. آنالیز سیمپر نشان داد که %۷۶/۶۹ میانگین عدم شباهت تراکم نورست­ها در دو عمق خاک، به­ترتیب، متعلق به گونه­های Draba nuda، Astargalus sp.، گیاه دولپه­ای۱، Poa bulbosa و Eremopoa persica  بوده است. مقایسه پوشش گیاهی روی زمین با موجودی بانک بذر خاک نشان داد که در ایستگاه قره­بوق زنجان، در صورت هرگونه آسیب طبیعی یا غیر طبیعی، بانک بذر این منطقه قابلیت احیاء سریع و کوتاه مدت پوشش گیاهی روی زمین را ندارد اما در بلندمدت با توجه به حضور گونه­هایی در عمق پایدار بانک بذر، مسیر حرکت توالی می­تواند آغاز شود.

کلیدواژه ها

غنای گونه ای, تشابه, توالی, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.