توزیع مکانی فرکانس و شدت پدیده گرد و غبار براساس میدان دید افقی در استان خوزستان

اگرچه پدیده گرد و غبار، یکی از مهم ترین چالش های دو دهه اخیر، در بیشتر استان های کشور بوده است، اما استان خوزستان، به دلیل هم جواری با کانون های گرد و غبار کشورهای همسایه و قرارگیری در مسیر جریانات جوی زمستانه ناشی از نفوذ بادهای غربی به عرض های جغرافیایی پایین و جریانات جوی تابستانه ازجمله باد شمال، همچنین فعال شدن کانون های گرد و غبار داخلی بیشترین تاثیرپذیری را از این پدیده مخرب داشته است. ازآنجایی که فرکانس و شدت این پدیده در استان خوزستان، توزیع مکانی یکسانی ندارد، برای شناخت و آگاهی از پتانسیل فرکانس و شدت این پدیده از داده های میدان دید افقی در ایستگاه های سینوپتیک در یک دوره مشترک آماری (۲۰۰۱-۲۰۱۸) استفاده شد. به منظور دقت بیشتر در توزیع مکانی این پدیده به جای روزهای همراه با گرد و غبار از داده های ساعتی سینوپتیک رخداد گرد و غبار استفاده شده است. برای شناسایی پتانسیل رخداد شرایط فوق بحرانی و بحرانی گرد و غبار به ترتیب از داده های با میدان دید افقی ۱۰۰ متر و ۱۰۰۰ متر استفاده شد. سایر طبقات میدان دید افقی، ازجمله میدان دید افقی ۳۰۰۰ متر و کمتر به دلیل اهمیت شرایط حمل ونقل هوایی و داشتن مجوز پرواز در یک منطقه گرد و غباری، میدان دید افقی ۵۰۰۰ متر که حاکی از شرایطی است که وقوع پدیده گرد و غبار بر همگان مشهود و قابل لمس است، همچنین میدان دید افقی ۹۰۰۰ متر که شروع پدیده گرد و غبار است، پهنه بندی شده است. نتایج نشان داد، توزیع مکانی دیدهای بحرانی در استان خوزستان، با توجه به کاهش سرعت باد از فرایند فرونشینی ذرات و نیز از مناطق خیزش و اطراف کانون های گرد و غبار داخلی پیروی می کند. توزیع مکانی دید ۳۰۰۰ متر و کمتر از آن، بیشترین شدت و فرکانس را در مناطقی نشان می دهد که دارای فرودگاه هستند نظیر فرودگاه بین المللی اهواز و آبادان و فرودگاه دزفول و امیدیه. آگاهی و شناخت مناطق دارای فرکانس و شدت گرد و غبار به ویژه در میدان دید افقی بحرانی و فوق بحرانی، برنامه ریزان و تصمیم گیران را در انجام و انتخاب عملیات اجرایی برای کاهش و کنترل ریزگرد در استان خوزستان یاری می کند.

کلیدواژه ها:

شرایط بحرانی و فوق بحرانی ، میدان دید افقی ، طوفان گرد و غبار