عزیزاله جعفری - عضو هیئت علمی، دانشگاه علم و فرهنگ؛
مهدی علاءالدینی - کارشناس ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ؛
بیتا منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ؛
فاطمه وکلائی - دانشجوی کارشناسی ارشد

صنعت دخانیات ایران در جهت حفظ بازار مصرف، اهدافی نظیر اصلاح روش قیمت گذاری، بهبود کیفیت و جلوگیری از قاچاق مواد دخانی را دنبال می کند. یکی از ابزارهای مدیریتی برای درک نتایج آتی این اهداف، علم پویایی شناسی سیستم ها می باشد. این علم، روشی نوین در جهتشناخت سیستم، عوامل تأثیرگذار روی آن و همچنین شبیه سازی پیامدهای نامشخّص تصمیم گیری های پیش رو می باشد.در این مقاله کوشش بر این است که با تجزیه و تحلیل عوامل تأثیرگذار بر موضوع مورد بحث، در چارچوب تفکر سیستمی و با استفاده از ابزارهای سیستم داینامیک و نرم افزار ونسیم، مدل بازار صنعت دخانیات را مورد بررسی قرار داده، تا از این طریق رفتار مدل را پیش بینی کنیم. پس از پژوهش های صورت گرفته در این زمینه نیز دریافتیم که با بهبود در کیفیت و قیمت سیگارت داخلی از طریق بهبود عواملی همچون مالیات، مواد اوّلیه، وضعیت کشاورزی و ... می توان گرایش مصرف کنندگان را به سمت سیگارت های داخلی با کیفیت بیشتر سوق داد.

پویایی شناسی سیستم ها، دخانیات، بازار، قیمت، کیفیت، مصرف کننده