دیپلماسی گردوغبار در حل مسئله هیرمند و هامون های سیستان

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: نشریه طبیعت ایران، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IRNAT-8-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 110
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیدرضا عباسی

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

بحران آب و طوفان های گردوغباری و ماسه های روان، از معضلات اساسی دشت سیستان هستند. دشت سیستان، در شرق کشور به صورت یک چاله فروافتاده است که رودهای هیرمند یا هلمند، خاش رود، فراه رود و خشکه رودهای غربی به آن می ریزند (شکل ۱). مجموعه هامون های شش گانه، به نام های پوزک، چنگ سرخ، برینگک، صابری، هیرمند و گودزره دشت سیستان را دربرگرفته اند. هامون ها در واقع یک بوم نظام دریاچه ای موقت (Ephemeral Lake) هستند که همیشه در حال خشک و مرطوب شدن هستند. مساحت هامون های سیستان ۵۳۴۶ کیلومتر مربع ( بدون گودزره) است که حدود ۶۴درصد آنها در ایران و مابقی در افغانستان قرار دارد (UNEP, ۲۰۰۶).رود هیرمند که از کوه های بابا در جنوب غربی کابل سرچشمه می گیرد، پس از عبور از ریگستان افغانستان، در نزدیکی شهر زرنج افغانستان با گردش به سوی شمال به مرز ایران نزدیک می شود. کانال آب رسانی نهر لشکری در این قسمت، از رود هیرمند جدا شده و اراضی کشاورزی شهر زرنج را آبیاری می کند. رود هیرمند، در ادامه با گردش به سمت شمال و به نقطه صفر مرزی، وارد و شاخه رود سیستان در این قسمت از آن جدا می شود. این شاخه داخل دشت سیستان جاری می شود و اراضی بخشی از آن و چاه نیمه ها را، که گودال های طبیعی زمین شناسی هستند، تغذیه می کند.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.