سمیرا شهرکی - گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
ابوالفضل خواجوی - دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
محمود محمودی - ، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
نفیسه السادات طبسی - مرکز تحقیقات ایمونولوژی - دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
شهرزاد هواه خواه - مرکز تحقیقات فارماکولوژی گیاهان دارویی و گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
سارا حسینیان - مرکز تحقیقات فارماکولوژی گیاهان دارویی و گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
صغری پرهیزگار - گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
محمد ناصر شافعی - دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده زمینه و هدف: کارسینوم سلول کلیه (RCC) کشنده ترین نوع سرطان دستگاه ادراری است. روشهای درمانی آن شامل جراحی، ایمنوتراپی، شیمی درمانی و تعدیل کننده های پاسخ بیولوژیک می باشد. گیاهان دارویی از جمله سیاه دانه نیز در درمان سرطان ها مورد توجه است. لذا در این مطالعه اثر فراکسیون آبی سیاه دانه بر درصد زنده ماندن دو رده سلول سرطانی اپیتلیال کلیه انسان (ACHN) و سلول نرمال اپیتلیال کلیه انسان ( ۲۹۳ GP-) مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روش کار: در این مطالعه تجربی پس از تهیه عصاره آبی الکلی ۷۰% سیاه دانه و استخراج فراکسیونهای N-هگزان، دی کلرومتان، اتیل استات و N-بوتانل، فراکسیون آبی عصاره سیاه دانه بدست آمد. در این پژوهش ۲ رده سلول سرطانی ACHN و سلول نرمال ۲۹۳ GP-استفاده شد. سلولها پس از انتقال به پلیت ۹۶ خانه در معرض غلظت های مختلف فراکسیون آبی قرار گرفتند و میزان زنده بودن آنها در زمانهای ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت با روش MTT بررسی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به صورت Mean ± SEM ارائه و برای مقایسه متغیرها از آزمون واریانس یک طرفه ANOVA استفاده گردید. یافته ها: اثر فراکسیون آبی سیاه دانه بر درصد زنده ماندن سلولهای ۲۹۳ GP-در غلظت ها و زمانهای مورد نظر تاثیر معنی داری نداشت ولی بطور معنی داری درصد زنده ماندن سلولهای ACHN را بسته به زمان و غلظت نسبت به گروه کنترل و رده سلولی ۲۹۳GP- کاهش داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فراکسیون آبی سیاه دانه بطور معنی داری بر رده سلول سرطانی ACHN اثر سیتوتوکسیسیتی داشته ولی بر رده سلولی نرمال ۲۹۳ GP-اثر معنی داری نداشته است.

Keywords: Renal cell carcinoma, Nigella sativa, Aqueous fraction, MTT assay, ACHN cell line, GP-۲۹۳ cell line., واژه های کلیدی: کارسینوم کلیه, سیاه دانه, فراکسیون آبی, تست MTT, رده سلولی ACHN, رده سلولی ۲۹۳ GP-