بررسی لطایف سبعه و پیامبران وجودی هفت گانه از عطار تا شیخ علاءالدوله سمنانی
عنوان مقاله: بررسی لطایف سبعه و پیامبران وجودی هفت گانه از عطار تا شیخ علاءالدوله سمنانی
شناسه ملی مقاله: JR_JRMT-52-2_001
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_JRMT-52-2_001
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی اشرف امامی - دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی اکبری چناری - دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، دانشگاه فردوسی مشهد
خلاصه مقاله:
علی اشرف امامی - دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی اکبری چناری - دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، دانشگاه فردوسی مشهد
شیخ علاءالدوله (۶۵۷۷۳۶ ه.ق) در آثار مختلف خود بهویژه رسایل فارسی به این مسئله که دل انسان چگونه میتواند جلوهگاه و آینه تجلی جلال و جمال الهی شود، اشاره کرده است و از این رهگذر به «لطایف سبعه» پرداخته است. نظریه لطایف سبعه و تطبیق آن با پیامبران وجودی هفت گانه تاکنون با نام علاءالدوله سمنانی شناخته شده است، اما اینکه آیا تا قبل از وی کسانی دیگری نیز به این مسئله پرداخته اند یا نظریه لطایف سبعه و تطبیق آن با پیامبران وجودی هفت گانه نوآوری خود شیخ علاءالدوله بوده است، جای تامل و بررسی دارد. با بررسی، تحلیل و مقایسه مصنفات فارسی شیخ علاءالدوله با رساله شق الجیب ابن عربی به این نکته رهنمون شدیم که شیخ علاءالدوله علی رغم اختلاف شدید با ابن عربی بهویژه در مسئله وحدت وجود، شدیدا تحت تاثیر او بوده است، تا آنجا که میتوان گفت که برخی از مطالب شیخ علاءالدوله درباره لطایف سبعه دقیقا ترجمه مطالب رساله شق الجیب ابن عربی است. تنها بعد جدیدی که علاءالدوله بر مباحث ابن عربی اضافه کرده است، علاوه بر شرح و بسط دادن آن ها، تطبیق این لطایف با پیامبران وجود هفت گانهای است که عطار در مصیبت نامه از آن ها نام برده است. تاثیرپذیری علاءالدوله از عطار را میتوان از مقایسه مصیبت نامه با رساله سربال البال به خوبی دریافت که هر دو عارف پس از سیر در عوالم مختلف آفاقی و ناسوتی به این نتیجه میرسند که سالک باید در روح و جان خود که عبارت از نور محمدیه است، سیر کند. ازاین رو، می توان گفت که نوآوری شیخ علاءالدوله در این است که توانسته پیامبران هفت گانه ای را که عطار در مصیبت نامه به آن ها اشاره کرده، با لطایف سبعه ای که ابن عربی در رساله شق الجیب به آن ها پرداخته است، تلفیق کند. علاوه بر این، شیخ علاءالدوله برای اولین بار نظریه تفسیری خود را بر مبنای همین لطایف بنیان گذاشته است. امری که نه عطار و نه نجم الدین رازی در تاویلات عرفانی خود و نه ابن عربی هیچ یک از آن بهره نگرفته اند.
کلمات کلیدی: : لطایف سبعه, پیامبران هفت گانه وجودی, روح, نور محمدیه, علاءالدوله, ابن عربی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1888994/