عقلانیت و معنویت: مبانی و اهداف

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: مجله ادیان و عرفان، دوره: 48، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JRMT-48-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابراهیم نوری

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان

حامد آل یمین

دانش پژوه سطح چهار موسسه بین المللی مطالعات اسلامی حوزه علمیه قم

عبد الحمید آل یمین

دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

«عقلانیت و معنویت»، نظریه‎ای است در ادامه معنویت‎گرایی غرب که برای پر کردن خلا معنوی ناشی از «مدرنیزم» به وجود آمده است. هدف این نظریه کاهش درد و رنج بشر است که تنها با جمع میان عقلانیت و معنویت که از تلفیق مدرنیزم و دین ایجاد شده است، محقق می‎گردد. اصل بودن عقلانیت ابزاری استدلال‎گر در این نظریه به‎دلیل اساسی بودن آن در مدرنیزم است. معنویت نیز به‎کاربستن عقلانیت و یا دین شخصی‎شده‎ای است که از فروکاستن از دین نهادینه ناشی شده است. اصل قرار دادن مدرنیزم و نگاه حداقلی به دین به هنگام تقابل با مدرنیزم، علاوه بر اشکالات مبنایی، از جهات مختلف دیگری نیز این نظریه را دچار ضعف و ابهام کرده است. برخی از این ابهامات ناشی از نبود انسجام در بیان نظریه  و ذکر نکردن تمام لوازم و مقدمات آن است. مشخص نبودن مخاطبان نظریه و ابهام در هدف و چگونگی کارکرد این نظریه در رسیدن به هدف خود، کارایی آن را نامعلوم کرده است. ابهام در میزان و چگونگی فروکاهی دین و واضح نبودن مبانی این رویکرد نیز موجب ضعف نظریه شده است. امید است با بررسی‎های صورت‎گرفته، این نظریه وضوح بیشتری یافته، تکامل یابد.

کلیدواژه ها

دین, عقلانیت, مدرنیزم, معنویت, مصطفی ملکیان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.