محسن پرویش - دانشجوی دکتری تاریخ ایران دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)- قزوین
عبدالرفیع رحیمی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)- قزوین

امامت نخستین مسئله بحثبرانگیز و اختلافآفرین در تاریخ اسلام است که نخستین دستهبندیها و انشعابها را، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در میان مسلمانان به وجود آورد. فرقههای اسماعیلیه و زیدیه از مهم ترین فرقههای شیعه، بعد از شیعه اثنیعشری، به شمار میروند که هنوز حیات سیاسی و اجتماعی دارند، اما دیدگاهشان به مسئله امامت از سدههای نخستین اسلامی شکل گرفته است. یافتههای پژوهشی نشان میدهد که این دو فرقه نخست معتقد به امامت و رهبری اهلبیت پیامبر بودند. اما با گذشت زمان، کسانی جز ایشان را امام و رهبر خویش گرفتند. بدینسبب، زمینه های انحراف در بین آنها کمکم آشکار شد. در این مقاله برآنیم با تکیه بر روش تاریخی، بحث امامت را از دیدگاه دو فرقه اسماعیلیه و زیدیه بررسی کنیم.

اسماعیلیه, امام, امامت, زیدیه