پیشینه تاریخی «مقدمه واجب» در فقه اسلامی

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: مجله تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره: 43، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JJFIGHL-43-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 41
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی تولائی

استادیار دانشگاه یزد

چکیده

تبیین برخی اندیشه های کلامی، زمینه ساز ورود مسال? «مقدم? واجب» در علم اصول فقه در قرن پنجم گردید. فقیهان، با استفاده از آرای فقهی بازمانده از سده های متقدم، به تحلیل گزاره های دینی که در آنها به واجبات و مقدمات آنها اشاره شده بود، پرداختند. تمایز میان اقسام واجب و اموری چون «شرط» و «سبب»، نتیج? این تحلیل بود. اگر چه در باب مقدم? واجب، از همان ابتدا بین فقهای اهل سنت و امامیه اختلاف نظر وجود داشت، اما گسترش این بحث در علم اصول فقه، مرهون تلاشهای فقیهان امامیه است. این گسترش به اندازه ای بود که سبب شد ثمر? عملی آن مورد نقد قرار گیرد و به عنوان مساله ای بی فایده یا کم فایده تلقی شود. مقال? حاضر با رویکردی تاریخی بر روند طرح و گسترش این مساله در علم اصول فقه، به تحریر محل نزاع پرداخته و اختلاف میان فقها را بررسی می کند. سرانجام، با انتخاب برخی از آرای فقهی در سده های متقدم، میانه، متاخر و معاصر، کاربرد «مقدم? واجب» را در تحلیل های فقهی مربوط به مسائل فردی و اجتماعی، نشان می دهد.

کلیدواژه ها

شرط سبب, مقدمه واجب, واجب مطلق, وجوب عقلی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.