تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله مطالعات فهم حدیث، دوره: 10، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_MFHJ-10-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 67
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد مصطفائی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

بتول گرایلی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

فرزاد دهقانی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

شکر از مهمترین فضائل اخلاقی دینی است تا آن جا که می توان گفت شکر نه تنها یک فضیلت اخلاقی بلکه باطن و روح آن هاست چراکه به تصریح قرآن، گزینه های پیش روی انتخاب انسان، بیرون از دوگانه ی شکر یا کفر نیست. دعای عرفه ی امام حسین (ع)، دعایی طولانی است که عمده ی مضامین آن پیرامون حمد و شکر خداوند است و از این نظر، برای تعریف و استنباط ابعاد مختلف شکر با رویکرد دینی که هدف پژوهش حاضر است، منبعی مناسب به نظر رسید. برای نیل به هدف این پژوهش روش تحلیل مضمون انتخاب گردید زیرا روشی کارآمد برای سامان دهی و غنی سازی داده های کیفی پراکنده است. در بررسی لغوی و اصطلاحی شکر، روشن شد که حقیقت شکر، ادای حق منعم به معنای «تامین رضایت» اوست. تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ضمن تایید گزاره ی فوق، از مجموع ۷۰ مضمون پایه و ۱۰ مضمون سازمان دهنده، سه مضمون «فراگیر نعمت شناسی»، «چرایی حمد و شکر» و «چگونگی حمد و شکر» را نتیجه داد. در واقع تمامی مضامین مرتبط با شکر در دعای عرفه، ذیل سه عنوان کلی فوق دسته بندی و این سه محور، به واسطه ی مضامین سازمان دهنده ی مرتبط با هریک، تبیین می شوند.

کلیدواژه ها

شکر, دعای عرفه, امام حسین (ع), حمد, نعمت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.