دمکراسی رادیکال لکلائو و موفه: پاسخی به سرگشتگی چپ نو (نقدی بر کتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 23، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IHCS-23-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 41
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدعلی توانا

دانشیار علوم سیاسی (گرایش اندیشه های سیاسی)، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، دانشکده حقوق وعلوم سیاسی، شیراز، ایران

فرزاد آذرکمند

دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

هژمونی و استراتژی­سوسیالیستی؛ به سوی سیاست دموکراتیک­رادیکال اثر لکلائو و موفه (۱۹۸۵) در پاسخ به سردرگمی چپ نو، ایده دمکراسی رادیکال را طرح نمود. این ایده حداقل از دو جنبه پیشرو است: ۱-بنیان دمکراسی را بر امر سیاسی آنتاگونیستی می گذارد؛ زیرا از منظر لکلائو و موفه ستیزه گرایی بخشی از امر سیاسی و هژمونی تنها راه کنترل آن است، اما در موقعیت های اقتضایی مطالبات گفتمان های مخالف می تواند حول یک دال تهی مفصل­بندی شود و هژمونی جدید جایگزین هژمونی مستقر شود؛ این فرایند راهی فراسوی واقع گرایی بدبینانه هابزی (و اقتدارگرایی آن) و آرمان گرایی اخلاق گرایانه کانتی (و دمکراسی مصالحه جویانه آن) باز می کند؛ ۲-پسامدرنیسم مثبت را در قالب ایده پسابنیادگرایی صورتبندی می کند؛ لکلائو و موفه با پذیرش هژمونی باز و موقتی نه تنها از تکثر و خاص گرایی حمایت می کنند، بلکه مرجعی نهایی اما موقتی برای تصمیمات و کنش های سیاسی تعیین می کنند و بدین سان فراسوی بنیان­گرایی جهانشمول هابرماسی و ضد بنیان­گرایی خاص گرای دلوزی گام برمی دارند. زیرا اولی متضمن پذیرفتن مرجعیت عقل –درقالب کنش ارتباطی- به منظور حذف اختلاف هاست و دومی متضمن جدایی اقلیت ها از اکثریت و رد هرگونه مرجعیت مشترک برای کنش سیاسی است. با وجود این، همچنان نقدهای اساسی بر پروژه فکری لکلائو و موفه وارد است، از جمله: برتری امر سیاسی بر امر اقتصادی و اجتماعی؛ تضعیف کنش گری سوژه؛ غرب محوری و استعلاگرایی نوکانتی.

کلیدواژه ها

لکلائو و موفه, دموکراسی رادیکال, آنتاگونیسم, امر سیاسی, هژمونی, پسامارکسیسم, پسابنیان گرایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.