رفعت اله قاسمی - اعضاء هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران
علیرضا مدیررحمتی - اعضاء هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

برای اجرای این تحقیق تعداد ۱۵ کلن برتر از میان ارقام صنوبر بررسی شده در مرحله اول آزمایش (خزانه های سلکسیون) انتخاب گردید. از هر کلن به تعداد ۷۵ اصله نهال یکساله براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی در اسفند ماه ۱۳۶۹ در اراضی مرکز تحقیقات البرز کرج مورد کاشت قرار گرفت. در پایان هر فصل رویش، قطر برابر سینه و ارتفاع درختان اندازه گیری شد و بعد از تعیین میانگینهای قطر و ارتفاع نسبت به محاسبه رویش کل، رویش جاری و رویش متوسط حجمی کلن ها اقدام گردید و سپس متغیر رویش متوسط حجمی با استفاده از نرم افزار MSTATC مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج بدست آمده طی یک دوره ده ساله بیانگر آن است که: از میان صنوبرهای بررسی شده کلنP.euramericana vernirubensis  با میانگین قطر برابر سینه ۶/۲۴ سانتیمتر و کلنP.euramericana ۱۵۴  با میانگین ارتفاع ۵۷/۱۸ متر از بیشترین میزان رویش قطری و طولی برخوردار بوده اند. کلنP.eur. vernirubensis  با میانگین تولید ۴۵/۲۷ متر مکعب، بیشترین و کلن P.alba nivea  با میانگین ۰۲/۹ متر مکعب در هکتار و در سال کمترینمیزان رویش متوسط حجمی را داشته اند و از این نظر میان کلن ها اختلاف معنی دار وجود داشته است. بررسی رویش جاری حجمی کلن ها طی دوره اجرای طرح نشان می دهد که حداکثر رویش طی سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۷ صورت گرفته است. به طوری که از ۱۸/۵۲ تا ۲۰/۶۴ درصد از کل رویش ده ساله کلن ها طی این سه سال انجام شده است. از نظر آلودگی کلن ها به آفات، حساسترین کلن ها، صنوبرهایP.deltoides  از جمله P.deltoides ۷۳/۵۱و مقاومترین آنها ارقام گروههایP. alba  وP.nigra  از جملهP.nigra ۴۲/۵۱وP.alba niveaبوده اند.

صنوبر, کلن, تولید چوب, مقایسه ارقام