مصطفی سلیمی فر
فاضله خادم

یکی از الزامات توسعه کشورها، منابع مالی و مدیریت آن می باشد. کشورهای دارای منابع طبیعی و به خصوص نفت که دارای منابع مالی فراوان می باشند، چنانچه نتوانند به نحو مطلوب درآمدهای فراوان نفتی را مدیریت نمایند، نه تنها در مسیر توسعه موفق نیستند، بلکه با مشکلات عدیده ای نیز روبرو می شوند. اکثر کشورهای نفت خیز که به دولت های رانتیر نیز معروف می باشند، با مشکل بیماری هلندی روبرو هستند و فقدان مدیریت بهینه درآمدهای نفتی منجر به بروز مشکلات اقتصادی در این کشورها می شود. چنانچه الگوی مدیریت درآمدهای نفتی در این کشورها به سمت کنترل و تخصیص بهینه درآمدهای نفتی در جهت توسعه اقتصادی آنها باشد، می توانند بر مشکلات اقتصادی و همچنین شومی منابع فائق آیند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی با تجزیه و تحلیل مکانیسم های انتقال درآمد نفت به اقتصاد در دولت های رانتیر، و با تاکید بر این نکته که نظریه دولت رانتیر و اقتصاد رانتی و همچنین مدیریت درآمدهای نفتی ناگزیر از پذیرفتن تغییر جدی به ویژه در کشور ما می باشد، همچنین با بررسی و آسیب شناسی مدیریت درآمدهای نفتی در ایران در پی آن است تا ضمن به چالش کشیدن یک مدل دولت رانتیر، راهکارهای برون رفت از این موضوع را نشان داده و الگویی جدید را برای مدیریت درآمدهای نفتی ارائه نماید.