سعید توکلی زاده - دانش پژوه سطح چهار حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری تخصصی کلام امامیه، دانشگاه قرآن و حدیث، قم. saeed.tavakkoli.zadeh@gmail.com

سخن ائمه اطهار علیهم السلام پس از قرآن، مهم ترین منبع تبیین و تفسیر دین است. صدور آموزه­ها از نهاد امامت گاه به صورت شفاهی و در قالب روایت و گاه کتبی و در شکل توقیع ابراز شده اند. نگاشته حاضر می کوشد با سنجه صدور روایات و توقیعات منتسب به حضرت ولی الله الاعظم علیه السلامدر دوره غیبت، به ارزش گذاری این دو بپردازد. این مهم با روش تحلیلی و از داده­های کتابخانه ای واکاوی شده است. برآیند این پژوهش آنکه صدور روایت و صدور توقیع در زمان غیبت صغری با اشکال مبنایی خاصی مواجه نیست؛ اما صدور روایت در زمان غیبت کبری با ایرادات جدی ای روبه رو است که از جمله آن­ها مفاد آخرین توقیع در عصر غیبت صغری و هم چنین خدشه در تطبیق معیار حجیت خبر واحد بر روایات عصر غیبت کبری است. برای علم به صدور توقیع و بستن راه جعل، دو ملاک یعنی خط حضرت و صدور به نائب خاص معیار است که هر دو نشانه در زمان غیبت کبری با دشواری جدی روبه رو است.

حجیت خبر واحد, غیبت کبری, روایت, توقیع, نائب خاص