احمد رحمانی - استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
یحیی دهقانی شورکی - استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
شهرام بانج شفیعی - استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

باغ گیاه شناسی ملی ایران با مساحت ۱۴۵ هکتار شامل مجموعه متعددی از انواع مختلف گیاهان با نیازهای اکولوژیکی مختلف شامل انواع درختان، درختچه ها، گیاهان علفی، گیاهان دارویی و زینتی است. ضعف و خشکیدگی برخی از درختان باغ ازجمله ملج یکی از مواردی است که بررسی علل آن همواره مورد توجه مسئولان باغ بوده است. برای بررسی وضعیت حاصلخیزی خاک اقدام به حفر پروفیل و تشریح آن شد و سپس از هر پروفیل در سه عمق ۰ تا ۱۰، ۱۰ تا ۳۰ و۳۰ تا ۱۰۰ سانتی متر نمونه برداری و مورد بررسیهای فیزیکی و شیمیایی قرار گرفت. نمونه برداری و اندازه گیری عناصر ازت، فسفر و پتاسیم برگها در سال اول و همین عناصر به اضافه کلسیم، آهن، روی و منگنز در سال دوم انجام شد. نتایج نشان داد که خاک باغ گیاه شناسی به طور عمده فاقد تکامل پروفیلی بوده و در زیر رده و تحت گروههای بزرگ انتی سول و در بعضی قسمتها اینسپتی سول قرار می گیرد. خاک باغ دارای بافتی خیلی سبک تا سبک با درصد زیادی سنگ ریزه است. از نظر مواد آلی فقیر بوده و دارای اسیدیته قلیایی است. عناصر غذایی موجود در خاک به ویژه در افقهای معدنی کمتر از میزان بهینه است. نتایج حاصل از تجزیه برگ درختان نسبتا سالم و درختانی که بیشتر دچار عارضه خشکیدگی شده اند نشان می دهد که درختان سالمتر از میزان ازت و پتاسیم بیشتری در برگ خود برخوردار هستند. این موضوع در هر دو سالی که نمونه برداری انجام شده صادق است. بنابراین کمبود این عناصر می تواند یکی از عوامل ضعف و خشکیدگی این درختان باشد. به نظر می رسد با افزودن مواد آلی به خاک باغ و همچنین استفاده از ترکیب مناسب کودهای دامی و شیمیایی و آبیاری صحیح و مناسب بتوان در بهبود شرایط رشد و شادابی و جلوگیری از ضعف و خشکیدگی درختان اقدام کرد.

باغ گیاه شناسی, حاصلخیزی خاک, تجزیه برگ, ملج