روجا امینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده جنگل داری و فن آوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رامین رحمانی - دانشیار، دانشکده جنگل داری و فن آوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
هاشم حبشی - استادیار، دانشکده جنگل داری و فن آوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

هدف از مطالعه حاضر، بررسی دینامیک عناصر غذایی کربن، نیتروژن و فسفر موجود در لاشبرگ گونه ممرز       (Carpinus betulus L.) در لایه آلی راشستان جنگل شصت کلاته گرگان طی دوره یکساله می­باشد. در فصل پاییز، برگهای تازه خزان کرده در پنج قطعه نمونه (تکرار) از قطعه بررسی دائمی جمع آوری و درون کیسه های لاشبرگی با قطر منفذ دو میلی متر در محیط جنگل قرار داده شد. در طول یک سال، نمونه برداری از لاشبرگ (۸ نمونه) به منظور اندازه گیری عناصر غذایی انجام شد. نتایج نشان داد که تراکم نیتروژن کل لاشبرگ تازه ممرز، ۵/۱ درصد در ماده خشک بود که پس از یکسال به ۹/۱ درصد افزایش یافت. تراکم فسفر لاشبرگ تازه ۱۳۴/۰ درصد در ماده خشک بود که پس از یکسال به ۱۳۶/۰ درصد رسید. نسبت کربن به نیتروژن لاشبرگ تازه ۵/۲۴ بود که پس از یکسال به ۴/۱۷ کاهش یافت. نسبت کربن به فسفر لاشبرگ تازه، ۲۸۲ بود که در انتهای دوره به ۲۴۵ کاهش یافت. میانگین وزن لاشبرگ تازه، ۶۵/۱۴ گرم بود که پس از یکسال به ۲۳/۸ گرم رسید. نیتروژن، نسبت کربن به نیتروژن و نسبت نیتروژن به فسفر با وزن ثانویه لاشبرگ ممرز در سطح اطمینان ۹۹ درصد همبستگی معنی داری را نشان دادند. نسبت کربن به نیتروژن و کربن به فسفر، شاخص تمایز فازهای متفاوت تجزیه هستند. لاشبرگ ممرز، اصلاح کننده خاک رویشگاه می باشد و بر افزایش توان اکولوژیک رویشگاه اثرگذار است. همچنین در مطالعات جنگل کاری و احیای جنگلهای مخروبه با توجه به اقلیم و ارتفاع توده از سطح دریا و شدت تخریب توده، کاربرد آن ضروری می باشد.

دینامیک عناصر غذایی, نیتروژن, فسفر, کربن, ممرز