جمع آوری، شناسایی و ارزیابی مورفولوژیک و فنولوژیک بیدهای استان کردستان

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، دوره: 21، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFPR-21-1_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 152
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بایزید یوسفی

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سنندج

چکیده

تحقیق حاضر با هدف جمع­آوری، شناسایی و ارزیابی مورفولوژیکی و فنولوژیکی بید­های (Salix spp.) کردستان از سال ۱۳۸۰ به­مدت هفت سال در سنندج اجرا شد. پس از تعیین و ثبت خصوصیات پایه­های مادر در رویشگاه های بید استان، قلمه آنها گرفته شد و برای کاشت در کلکسیون، به نهالستان زاله سنندج منتقل شد. عمل جمع­آوری تا سه سال (۸۱-۱۳۷۹) ادامه یافت. انتقال نهال های ریشه و ساقه دو ساله پایه­ها (از هر پایه نه نهال) به کلکسیون در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در نه تکرار در سه سال و در فروردین سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ انجام شد. خصوصیات فنولوژیکی پایه ها با بازدید منظم ثبت و خصوصیات گیاه­شناختی و مورفولوژیکی پایه­ها در نهالستان و کلکسیون طی آزمایش ارزیابی شد. اندازه گیری رشد قطری و ارتفاعی درختان، هر سال در اوایل آذرماه پس از خزان و از نه واحد هر کرت انجام و ثبت شد. نتایج نشان داد که بید تقریبا در تمام نقاط اکولوژیکی استان از­جمله حواشی سکونت گاه ها، مزارع، حاشیه رودها، دره­ها، و به­ویژه در حواشی رودخانه­های استان رویش دارد. تعداد ۶۵ پایه بید از رویشگاه های متفاوت استان جمع­آوری شد که از این تعداد ۵۸ پایه در کلکسیون سنندج مستقر و هفت پایه نیز طی مراحل مختلف حذف شدند. مطابق نتایج، درصد سبزشدن قلمه­هایی که در اسفند از پایه مادری گرفته شده بود بیشتر از قلمه­های اواخر فروردین و اردیبهشت بود. از ۵۷ پایه مستقر و شناسایی شده در کلکسیون، ۶/۳۸ درصد به­گونه Salix excelsa، ۸/۳۶ درصد به گونه Salix alba، ۵/۱۷ درصد به گونه Salix triandra، ۳/۵ درصد به گونه Salix aegyptica و ۷/۱ درصد به گونه Salix babylonica تعلق داشت. براساس نتایج، سه گونه S. excelsa، S. alba و     S. triandra در مجموع بیش از ۹۰ درصد بیدهای کردستان را تشکیل می دهند. تجزیه واریانس نشان داد که بین پایه های همسال در کلکسیون و میان گونه­ها و گروه­های سنی مختلف، اختلاف معنی­داری (۰.۰۱ p≤) از لحاظ قطر و ارتفاع وجود دارد. در مجموع میانگین قطر و ارتفاع پایه­های هفت ساله متعلق به­گونه های S. excelsa (۰۸/۱۴ سانتی­متر قطر و ۹/۷ متر ارتفاع) و S. triandra (۹۱/۱۲ سانتی­متر قطر و ۰۹/۷ متر ارتفاع) بیشتر از پایه­های متعلق به­گونه S. alba (۵/۱۲ سانتی متر قطر و ۴۳/۶ متر ارتفاع) بود.

کلیدواژه ها

رویشگاه, قلمه, نهالستان, کلکسیون, گیاه شناختی, پایه مادری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.