بررسی پدیدار مادرانگی در قرآن بر مبنای تفاسیر عرفانی و توضیح آن براساس نظریه دلبستگی جان بالبی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: چهارمین همایش ملی نقش و جایگاه مادر مادرانگی در ایران: چالش ها و چشم اندازها
- کد COI اختصاصی: MOTHERCON01_030
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 51
نویسندگان
استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه بین المللی اهل بیت (ع)، دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن
چکیده
پیوند عاطفی یا دلبستگی (Attachment) از نگاه جان بالبی در قاعده هرم مازلویی یعنی نیازهای غریزی و بیولوژیک قرار می گیرد. ارتباط دوسویه ی عاطفه استعلایی مادر و نیاز غریزی فرزند به ماد در شکل گیری این رویداد قابل مشاهده (phenomenon) سهیمند. این رابطه در تاریخ اسطوره و پس از آن در تاریخ دین نیز با مصداق های بسیار قابل دنبال کردن است. قرآن کریم داستانهای مادرانه را در سوره های مختلف بیان کرده است. پرتعداد ترین این نقلها، داستان کودکی موسی است و پس از آن مادرانه های مریم برای عیسی. مادر یحیی و همسر زکریا که از مادر شدن در خارج از سن قابلیت زنانگی متعجب می ماند. مادر حضرت مریم که او را برای معبد نذر می کند. عواطف مادرانه هاجر و حسادت ساره ای که در آن زمان امکان مادر شدن را ندارد. و دیگر آیات مرتبط با توصیه های قرآنی در مورد مادر چه در ایام بارداری و چه پس از آن، همه پر از نکاتی از نحوه شکل گیری پدیدار مادرانه است که می توان آن را با نظریه دلبستگی جان بالبی تبیین کرد. با مراجعه به تفاسیر عرفانی که پر از نگاه نماد گرایانه به قرآن و رم زگشایی از این موارد است. می توان به نظریه ای دست یافت که میزان لازم ابراز حس مادرانه و در نهایت آیتمهای کنترلگری بیرونی که باعث ایجاد اضطراب مادرانه در خود زن و استرس در فرزند یا دیگر اطرافیان می شود. و طریقه تسلط حودمختارانه ی این انگیزش درونی را از نگاه عارفان مسلمان استخراج و بر اساس نظریه دلبستگی تبیین کرد و راهکاری برای بهزیستی حس مادرانه ارائه داد. این پژوهش با رجوع به منابم کتابخانه ای و با روش نظریه داده بنیان (Grounded Theory) راه خودمختارانه انگیزش درونی مادرانه را پیشنهاد خواهد داد. فرضیه این تحقیق آن است که در صورت دست یافتن به نظریه ای در حصوص نحوه تسلط درونی به دلبستگیمادارنه، ضمن حذف جوانب منفی دلبستگی ناسالم، حس امنیت و به قول جان بالبی یک پایگاه امن (A Secure Base) مبتنی بر ارتباط روانی پایدار بین دو انسان (فرزند و مادر) شکل می گیرد که با توسعه آن در بزرگسالی می توان شخصیتی سالم بدون درگیر شدن با اختلال مهرطلبی و دارای دلبستگی خودمختارانه داشت.کلیدواژه ها
مادرانگی، قصص قرآنی، انگیزش درونی، نظریه خودمختاری، نظریه دلبستگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.