مدل سازی و پیش بینی خطر آتش سوزی در جنگل های بخش سه نکا-ظالمرود با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، دوره: 21، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFPR-21-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 43
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعیده اسکندری

دانشجوی دکتری، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

جعفر اولادی قادیکلایی

دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

حمید جلیلوند

دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

محمدرضا سراجیان

دانشیار، گروه سنجش از دور، دانشکده فنی، دانشگاه تهران.

چکیده

این تحقیق با هدف پیش­بینی آتش سوزی های آینده با استفاده از مدل­سازی خطر آتش­سوزی در جنگل­های بخش سه نکا- ظالمرود انجام شد. به­منظور مدل­سازی خطر آتش­سوزی از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای وزن­دهی به عوامل موثر در آتش­سوزی استفاده شد و بعد نقشه مربوط به هر عامل برای قابلیت­یابی مناطق خطر آتش­سوزی تهیه شد. عوامل مورد استفاده شامل ۴ معیار اصلی و ۱۷ زیرمعیار بود. معیارهای اصلی شامل معیارهای توپوگرافی، معیارهای بیولوژیکی، معیارهای اقلیمی و معیارهای انسان­ساخت بود. برای تهیه نقشه تمام این عوامل از مدل رقومی ارتفاع منطقه و اطلاعات موجود در شرکت سهامی نکاچوب استفاده شد. همچنین نقشه آتش­سوزی­های گذشته با استفاده از اطلاعات موجود در شرکت سهامی نکاچوب و بعضا نقشه­برداری محیط لکه های آتش­سوزی در عرصه با سیستم موقعیت یاب جهانی تهیه شد. برای وزن­دهی به عوامل موثر در آتش­سوزی با تحلیل سلسله مراتبی فازی، از مقیاس­های زبانی برای بیان درجه اهمیت عوامل و نتایج ارزیابی پرسشنامه­های توزیع شده بین متخصصان آتش­سوزی در عرصه­های منابع طبیعی استفاده شد. سپس نسبت سازگاری هر معیار برای بررسی صحت وزن معیارها محاسبه شد. نتایج نشان داد که وزن نهایی معیارهای انسان­ساخت، بیولوژیکی، اقلیمی و توپوگرافی در قابلیت خطر آتش­سوزی به ترتیب برابر با ۳۰۱/۰، ۲۵۹۵/۰، ۲۳۱۵/۰ و ۲۰۸/۰ است. پس از بدست آوردن وزن هر معیار و زیرمعیار با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، مدل خطر آتش­سوزی در جنگل­های منطقه ارائه شد؛ سپس نقشه مربوط به تمام عوامل موثر در آتش سوزی (۱۷ زیرمعیار) با استفاده از روش فازی در محیط GIS استانداردسازی و مقادیر ارزش­های پیکسلی هر نقشه بین ۰ تا ۱ ارزش­گذاری شد. درنهایت با استفاده از مدل بدست آمده ابتدا نقشه معیارهای اصلی (از ادغام وزنی زیرمعیارهای هر معیار) و بعد نقشه نهایی خطر آتش­سوزی جنگل­های منطقه (از ادغام وزنی نقشه ۴ معیار اصلی) تهیه شد. در پایان نقشه خطر آتش­سوزی جنگل­های منطقه در ۵ طبقه ارائه شد. نتایج نشان داد که مناطق پرخطر آتش­سوزی در نقشه قابلیت خطر تهیه شده با مناطق آتش­سوزی­های گذشته تطابق زیادی داشته که نشان­دهنده اعتبار و صحت بالای مدل ساخته شده است.

کلیدواژه ها

تحلیل سلسله مراتبی فازی, معیارهای بیولوژیکی, توپوگرافی, اقلیمی و انسان ساخت, مدل رقومی ارتفاع

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.